Verhalen uit de lagere schooltijd in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Ik zat toen op de jongensschool Tharcisius in de Kerkraadse wijk Holz.



(laat u voorlezen!)

Visje

E paar daag hat 't jesjtórmd. Vöal bleer zunt van de beum jewingd. Versjillende jonge kome al mit ing lang bóks noa sjoeël. Mar hu is 't ópins werm. De zon sjiengt. Inne zommerdaag in d'r herfs. Bij 't jesjef van d'r Werres óp d'r ek sjtunt jet jonge bijenee. Alling d'r Tien nit. Heë hat sjtroaf kraeje van d'r Jries. Tswaihónged moal mós heë sjrieve 'Ik moet beter opletten.' In de klas hauw d'r Ties e prupje noa hem jesjaose. Hinge teëje d'r kop. D'r Tien hauw ziech wus umjedrieënd. Dat hauw d'r Jries jezieë. Hónged rejele sjtroaf. Wie d'r Tien ziech menteneret kroog heë nog hónged rejele d'rbij. Heem zitst e noen an d'r kuchedusj tse sjrieve. 't Sjpieële kan heë wal verjaese. Bij de jonge leuft d'r Lei langs. Deë jeet mit zie broor noa de weiere bij 't kloeëster. Doa junt ze visje. Zie broor hat doa ing kaat vuur.
'Is dat nuuks vuur ós,' zeët d'r Lou. 'Kóm vier junt óch noa d'r visjweier.'
D'r Pee sjud mit d'r kop. 'Vier hant jing kaat.'
'Dat is toch ejaal Pee. Vier klömme uvver de poats bij d'r busj. Doa ziet ós jinne.'
D'r Wiel sjtikt ing hank in de loeët. 'Iech jon wal mit. Mar vier hant wal nuuks um tse visje.' 'Waad ins effe.' D'r Al wiest noa ziechzelver. 'Iech wees wal jet. Dat hat mienne nónk miech ins jelierd. Doe móts ummer zörje, datste ing sjpang, e sjtuk koad en inne sjtóp bij diech has. Da kanste visje vange. Zoeë verhungers te noeëts wen ste verdwaals.'
D'r Lou laacht. 'Kanste inne visj de bóks maache, wen te e laoch dri hat.'
D'r Al holt ziech e sjtuk koad, inne sjtóp en ing sjpang oes de taesj. Mit de sjpang maat heë e laoch in d'r sjtóp en trukt de kaod d'rdurch. Da lekt e inne knub dri. De sjpang maat e an ee eng vas. 'Vier broeche noen nog mar inne lange kuul tse zukke. En ing sjnei broeët mósse vier nog mitneëme um knöatjer vuur draa tse maache.'
Dat jeet d'r Pee heem in de bekkerij hoale. Ze lofe ieëtsjt uvver 't weëgs-je tusje de korevelder durch. Da e sjtuk makkedamweëg eraaf. Langs 't kloeëster noa d'r busj. Doa is de paots. Nog hant ze nuuks verkiers jedoa. Mar dat endert ziech wen ze uvver de paots klömme. 't Weëd ópins sjtiller. 't Jeritsel van de bleer die nog an de beum hange, is jód tse hure. Ze lofe jans vuurzichtieg. Bang um óp e teks-je tse treëne. Inne knien sjpringt tusje de sjtruuch voet. Boave hön óp inne kale tak zitst ing kroa. D'r busj ruucht noa herfs. E bis-je muf. De sjpannoeng sjtiegt bij de jonge. 't Busjpad sjlingert ziech eraaf noa d'r weier. D'r Al bliet sjtoa. 'Iech mós jroeës oes-joa.'
Zofort sjpringt e tusje de sjtruuch. D'r Wiel knieft ziech de naas tsouw. D'r Lou fluustert vuur d'r flauwekul: 'Al doa kunt d'r portier van 't kloeëster. Deë hat diech jeraoche.'
D'r Pee en d'r Wiel kanne d'r laach kóm i-haode. Ópins hure ze d'r motor van inne brommer. Ze zient d'r portier noen wirklieg kome. Wat mósse ze doeë? Voetsjneure? Ze wille evver óch nit d'r Al hingerlosse. Mar lang tsiet um noa tse dinke hant ze nit. D'r portier sjteet al vuur hön. 'Sjtoa blieve. Iech han uuch jezieë. Komt mar mit.'
'Wat mósse vier noen doeë.' zeët d'r Lou. 'Sjtoa blieve of mitjoa.'
'Hod dieng jroeëse moel en loof durch.'
De tek van de sjtruuch junt oeseree. D'r Al is veëdieg.
'Wat dees doe hei?'
'Iech moeët jroeës oes.'
'Kóm mar mit.'
D'r Lou jriemelt. 'Darf dat nit, effe poepe. Móts te doa óch ing kaat vuur han?'
'Mitkóme.'
D'r portier leuft neëver d'r brommer tseruk noa 't kloeëster. De jonge junt hinger 'm aa. Voetlofe hat jinne tswek. Heë hat hön jezieë en wees hön wal ummer tse vinge. Lanksaam aa krient ze floep. Wat sjteet hön nog tse wade.
'Dats doe óch sjiese moeëts,' sjoebt d'r Lou.
'Kan iech doch nuuks aa doeë. Dat koam vazelf.'  
In 't kantoer van d'r portier mósse ze óp ing bank joa zitse. In e anger tsimmer hure ze d'r portier an d'r tellefong. Ze kanne nit versjtoa wat e zeët. 't Doert nit lang da jeet de boeseduur óp. Tswai poliese kóme eri. D'r portier sjteet mit tswai heng in de zie. 'Dat zunt ze.'
De poliese kieke hön aa. Inne winkt. 'Da neëme vier uuch mar mit.'
D'r poliesewaan viert durch de sjtroase. 't Is inne blauwe volkswaan mit de kap óp. Mit ze vere zitse de jonge hinge dri. Bij d'r Werres sjtunt e paar jonge óp d'r ek. D'r Lou winkt noa ze. Die wisse nit wat ze zient. D'r Pee, d'r Wiel en d'r Al winke noen óch. 't Weëd zoeëjaar loestieg. D'r Lou kiekt d'r Al aa. 'Zieste noen dat d'r portier diech jeraoche hauw.'
Óp 't polieseburro mósse ze noa d'r kingerpolies. 't Is ing vrauw. Ze sjrieft de name van de jonge óp e sjtuk papier. Ze kiekt hön sjtreng aa. 'Uur darft noen joa, mar weëd uur nog ins jesjnapt da móst uur inne janse woensdiegmiddieg sjtroaf sjrieve. Uur kant joa.'
An duur hant ze de jruetste sjpas. Ze vónge 't sjiek, dat sjtuks-je vare in d'r poliesewaan. 'Hat uur 't jehoeëd wat die vrauwpolies zaat? 'Weëd uur nog ins jesjnapt,' dus vier mósse zörje, dat vier nit mieë jesjnapt weëde. Dat wil zage, Al ieëtsjt heem sjiese.'  
D'r Wiel knieft ziech de naas tsouw.
'Iech han honger.' D'r Pee pakt de sjnei broeëd oes de taesj.
'Da biste inne visj,' zeët d'r Wiel. 'Iech jon diech vange.'
D'r Al hat de sjpang in de heng. Hel leuft d'r Pee voet. De angere hinger 'm aa. D'r Lou kunt als letste. 'Ta-tuu-ta-ta, d'r poliesewaan hat inne lekke bank.'