Verhalen uit de lagere schooltijd in de jaren vijftig van de vorige
eeuw. Ik zat toen op de jongensschool Tharcisius in de Kerkraadse wijk Holz.




(laat u voorlezen!)

 

 

Allerhillieje.

 

't Is sjtil óp d'r kirkhof. Lu sjtunt bij de jraver. D'r koer zingt bij 't kruuts midde óp d'r kirkhof. D'r pastoer leuft uvver d'r weëg tusje de jraver. Mit d'r wiewasserkwaas zeënt heë de jraver. D'r Lou dreëgt d'r emmer mit 't wiewasser. D'r pastoer duit doa d'r kwaas i. D'r Wiel duit ziech teëje zieng mam aa. 't Is kaod. Inne frisje wink wingt uvver de velder. Ze beëne bij 't jraaf van d'r Tonny. Zie sjwester, 't Feel, hat mit sjwatse verf de lettere ópnuits i-jekluurd. Heë is mar e haof joar oad woeëde. An 't ing van d'r krig is e jesjtórve. D'r Wiel is noa d'r krig jebore. Heë kent 'm alling van ing foto en van jesjiechtens. Ins 't joar jeet me tsezame mit de janse faar noa d'r kirkhof um de doeëde tse iere. Inne zóndieg in de waech. Ee november.  Allerhillieje. Wiese chrysante sjunt óp 't jraaf. Jister hat d'r Wiel mit de mam d'r sjtee jepoetst. De wiese sjtinker ónger d'r kraan van d'r kirkhof ring jesjpeuld. In ing luet brent ing keëts. Wen d'r pastoer mit de koerjonge tseruk is bij 't kruuts, beëne ze tsezame e Vadderónzer en sjlunt ze ziech e kruuts. D'r kirkhof leëft óp. Lu kalle mit ee en lofe lanksaam hingeree de poats eroes. D'r Wiel leuft tusje zieng mam en zienne pap. Heë hilt hön heng vas. De breur en sjwestere sjpatsere d'rvuur. Ze kome langs de sjpoeëlpoats. Die is tsouw. Dat bliet zoeë drei daag. De kinger hant herfsvakans. De sjoeëlpoats aafjesjlaose. De vrijheet wied óp. D'r Lou kunt mit d'r pastoer verbij. Heë jieët d'r Wiel e pietsj-eugs-je en wiest noa d'r emmer in zieng heng. E bis-je wiewasser is nog uvver. D'r Wiel laacht. D'r pastoer hat 't durch. D'r Lou wil jet oes-sjpoeëke mit 't wiewasser.
'Loof doe mar vuur miech,' zeët e teëje d'r Lou.
Heem kan d'r Wiel ziech werme. Ze zitse mit ze allenäu in 't jódtsimmer. Van de mam krient ze e sjtuk vlaam. Me vertselt ziech jet. 't Is jemuutlieg.  Went 't duuster weëd zitse ze in de kuche. De forneus brent jód.
'Iech dink', zeët de mam', 'dat d'r Sjwatse Piet al ins loestere kunt. 't Doert nit lang mieë ier d'r Tsinterkloas kunt. Vier kanne al ins e lidje zinge.'
't Duursje van de forneus zetst ze óp.
'Da huet e ós jód.'
De koale jluie. Kluurt de kuche oranjeroeë. Zinge in d'r duuster is sjpannend. En wen da óch nog d'r Sjwatse Piet bij d'r sjoorsjtee zitst tse loestere. Noa 't oavendaese darf d'r Wiel jet langer óp blieve wie angesj. Umdat 't vakans is. In bed kruuft d'r Wiel jet deper ónger de dekke. Mit d'r Sjwatse Piet óp 't daag liecht dat hem besser. An duur is 't sjtil. Óp d'r kirkhof brenne nog keëtse. D'r Wiel vilt in inne depe sjlof.
D'r daag d'rnoa treffe de jonge ziech óp 't veld neëver de sjoeël. Inne janse daag foesballe. Óngerbraoche durch heem aese. Alling hu is 't Allerzieële, da mósse ze óch noa de kirch vuur d'r Totius Quotius. Drei moal Vadderónzer, Weesgegroet en Ier ózze vadder beëne um de zieël van inne deë doeëd is in de famillieë d'r himmel i tse beëne. Jiddes moal mósse ze  de kirch eroes joa en werm eri um ópnuits vuur ing anger zieël tse beëne.
'Losse vier noen joa. Angejs hant vier sjtrak pratsj an de sjong. Doamit kanne vier nit de kirch eri.'
Dat is inne jouwe vuursjlaag. Zoeë zitse ze tsezame hinger in de kirch. Kótbij de duur. Da zunt ze flot eri en eroes. D'r Wiel beënt vuur zieng omaats, opaats en d'r Tonny. Vunnef moal eri en eroes. Bij de tswaide zieël likt d'r Lou al vuur. Heë broechet mar drei kier. Doarum sjteet heë al ing tsiet mit d'r bal i jen heng an duur tse wade.
'Hat uur zoeë winnieg doeë in de famillieë,' vroagt d'r Pee an hem.
'Vier hant zicher vöal doeë in de famillieë. Alling die zunt bauw allenäu al in d'r himmel.'
Da sjneure ze d'r weëg eraaf noa 't veld. Inne janse daag foesballe. Tswai daag bliet de sjoeëlpoats tsouw. En de jonge foesballe de sjtere van d'r himmel.