Verhalen uit de lagere schooltijd in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Ik zat toen op de jongensschool Tharcisius in de Kerkraadse wijk Holz.




(laat u voorlezen!)

 

 

Lempjer

 

Óp d'r zölder bij d'r Wienand heem is óp e jroeës bret e sjtation jebouwd. Inne tsóg viert  durch inne tunnel. Tusje berje, langs sjtruuch en beum. Verbij an e dörp. Hoezer en ing kirch. Uvver ing bruk. Óp 't sjtation wade lu. 't Zunt pupjer. D'r Wienand drieënt an d'r knoep van d'r transformator. D'r tsóg bliet sjtoa. Mit jroeëse oge kiekt d'r Wiel noa 't perron. Noen darf heë óch d'r tsóg losse vare. Jans vuurzichtieg vertrukt e werm. Durch e landsjaf mit lempjer. E meersje óp kingermoas. D'r broor van d'r Wienand hat 't jebouwd. Jiddes krismes krient ze jet d'rbij vuur d'r tsóg.
'Dis joar han iech van 't kriskinke ing kabelbaan jevroagd. Die kan langs inne berg eróp,' zeët d'r Wienand.
Heë duit óp e knuupje. 't Lit in de durper jeet aa. D'r tsóg viert jet flotter. De lempjer sjienge uvver 't jelais. Óch an duur weëd 't duuster. D'r Wiel drieënt an d'r knoep. Lanksaam viert d'r tsóg 't sjtation werm eri. 'Iech mós noa heem.'
D'r Wienand kiekt durch 't zöldervinster. 'Joa de lampe junt bauw aa.'
D'r Wiel kunt neëver hem sjtoa. Tsezame kieke ze eroes. Ze zient zoeë 't daag van 't blommejesjef.
'Kiek.' D'r Wienand wiest. 'Bij d'r Krauze ligke de krisbeum óp 't daag.'
'Wat sjun,' d'r Wiel vräut ziech. 'Misjien bringt miene pap inne boom mit.'
Heë maat de zölderduur óp. Nog ee moal kiekt heë noa die wóngerlieje welt. Alles zoeë kótbij. Um vas tse haode. Mit eje heng tse losse beweëje.
Óppen sjtroas ziet heë d'r Lei en d'r Al. Ze sjtunt bij de etalaasj van 't verfjesjef. 't Zunt ejentlieg de tsimmervinster van d'r Brul. Heë hat van 't tsimmer e jesjef vuur verf en tapieët jemaad. De vrauw zets doeze mit blinkende böl en keëtse hinger de vinstere. Óp ing wiese dekke sjtunt huus-jer mit lempjer i. Ze brenne.
'Zouwe doa lu i woeëne,' vroagt d'r Al.
D'r Lei laacht ins. 'Die mósse waal jans kling zieë.'
'Dat kan doch. Liliputtere.'
E Liliputtertsirkus hauw dizze zommer óp d'r kirmetsplai jesjtange. 't Woare jroeëse lu alling vöal klinger. E sjtuk klinger wie hön. Doa koeëts te hin joa kieke. Ze woeënete in kling huus-jer. 't Woare jraad de kaboutere oes de meersjer. De jonge hauwe ziech de oge oes-jekiekt. Die lu hauwe al 't zelfde wie hön, mar waal sjtukke klinger. D'r Lei duit inne vinger teëje de vinster. 'Iech zien inne lofe in dat huus-je. Dierek kunt e eroes.'
D'r Al sjtuust d'r Lei ónger d'r boam. 'Dat is d'r man van 't huus-je. Deë is al eroes kómme um diech ónger de vót tse sjtoeëse.'
D'r Al en d'r Lei lofe wieër. Ze rultse ziech jet. De vrauw Brul hingt zilver sjlingere an d'r plavong. In d'r mónk hat ze ing sjpang. Ing hank hilt d'r sjlinger vas en de anger pakt de sjpang oes d'r mónk. D'r sjlinger sjtikt ze vas. D'r Wiel kiekt jesjpanne noa 't zilver jejlietser. Da leuft e durch. Went e  d'r ek um jeet noa de sjtroas bij ziech heem, wees te nit wat heë ziet. Doa leuft zienne pap. Heë dreëgt inne krisboom. 'Pap. Pap.'
Flot sjneurt heë d'rhinger aa. 'Woatste bij d'r Krauze?'
'Joa.'
'Iech han jraad bij d'r Wienand nog oes 't zöldervinster jekaeke. Mar iech han diech nit jezieë.'
''t Woar flot duuster. D'r Krauze moeët mit ing kniepslamp sjienne.'
Bij de hoesduur zetst d'r pap d'r krisboom neer. 'Hod 'm mar vas.'
Mit tswai heng hilt d'r Wiel d'r boom vas. D'r pap drieënt d'r sjlussel in 't sjlaos. Tsezame drage ze d'r boom d'r jank eri.
'Mam,'ruft d'r Wiel. 'D'r krisboom is doa.'
D'r Frens en 't Fieng kome d'r jank eri. De mam d'r hingeraa. 'Ao, wat inne sjunne.'
Bis de krismes sjteet d'r boom óp d'r hof in inne emmer wasser. Wen d'r Wiel deë oavend sjloffe jeet, kiekt e nog ins durch 't vinster in d'r jank eroes. 't Lit vilt óp d'r hof. D'r krisboom is e bis-je tse zieë. Jenóg um ziech tse vräue óp 't fes va lempjer, huus-jer, luutjer.
E jroeës fes