jannewaar I

Könnik

Op d ’r maat likt inne jroeëse hoof krisbeum. De kinger hant ze mit vöal sjpas bijenee jesjleeft. Dizzen oavend jeet de vlam drin. Ieëder wie anger joare. Mörjemiddaag sjteet óp d’r maat d’r nuie vasteloavendsprins. Da mósse de beum voet ziet. Jing nold darf nog uvver blieve. De kris-tsiet jekremeerd. De drei könnigke mósse ziech tsouwe. Angesj weëde ze vuur vasteloavends-jekke aajezieë.
Durch ing ziesjtroas viert inne SRV-waan. Midde in de sjtroas bliet e sjtoa. Hei en doa kunt inne ’t hoes eroes.
‘Jelukzieëlieg nui-joar, Hens,’ zeët inne man.
D’r SRV-man laacht. ’Jelukzieëlieg nui-joar. D’r kop vol hoar. D’r mónk vol tseng. ’t Jeluk i jen heng.’
Dat hat heë de letste daag al mennieg kier jezaad. En dat joare lank. Vruier koam e drei moal in de wèch. De letste joare evver nog mar ee moal. Heë hat nog jet auw klante. Mar ’t is tse winnieg um ’t jesjef óp tse haode. Doabij woar d’r waan versjlèse. Nog eemoal viert heë durch de sjtroase. D’r ieëtsjte zamsdieg in ’t nui-joar vuur de letste moal. Drissieg joar lank jelukzieëlieg nui-joar jewunsjt.
’t Letste wat heë zeët is: ‘Jeluk in de heng,’ en jieët de lü ing hank.
D’r Hens jeet voet mit de nolde en de könnigke. Heë maat plaatsj vuur de nui tsiet. Die kunt mit d’r prins.

jannewaar II

Vier hant d’r prins

E jroeës sjild hingt boave de duur van de sjoeël. Hü weëd d’r sjoeëlprins oes-jeróffe. D’r sjoeëlprins van de janse sjtad. E jroeës moment. Binne is d’r zaal pratsjvol. Lü mit narrekappe óp sjtunt vuuraa. De kinger zinge. Sjtiekem in e eks-je sjtunt de mam, d’r pap en de famillieë van d’r nuie prins. D’r opa trukt ziech de biend sjnak. De oma plukt e hoar va zienne antsóg. D’r nónk laacht. ’t Sjwestersje sjpringt an de hank van de tant. De moezziek sjpilt nog eemoal d’r nuie sjlajer ‘vier hant d’r prins’. Inne postbode kunt eri mit ing jroeëse doeës. En weë zitst doa-i? Natuurlieg d’r nuie prins. Jidderinne ruft kaihel dreimoal ‘Alaaf!’ Heë hat e prinsepeks-je aa. ’t is ‘m tse jroeës, mar mit sjpange hat me toch de jouw moas kanne maache. ’t Fes doert d’r janse middieg.
D’r prins leuft tusje d’r pap en de mam noa heem. Óp d’r jroeëse plai vuur de sjoeël foesballe e paar jungs-jer. D’r prins wil d’rhin sjneure. De mam hilt hem vas.
‘Dat deed inne prins nit,’ zeët ze.
D’r pap laacht. ‘Nè, inne prins foesbalt nit. Deë ruft alaaf.’
D’r jong zetst ziech de prinsekap aaf.
‘Noen waal,’ vroagt heë.
De mam pakt de kap.
‘Ing kap maat nog jinne prins.’
D’r jong pingelt effe mit d’r bal en sjuust ‘m in de jool.
‘Doa nim iech de kap vuur af,’ ruft d’r pap.
E paar sjpange zunt los-jange. De poefbóks hingt ‘m bauw óp de kneie. Óp de wiesse hoaze zitst hei en doa ing vlek.
Tsezame lofe ze wieër en zinge kaihel ‘vier hant d’r prins.’

jannewaar III

Mariesje

D’r boer trukt mit d’r tractor vore i zie land. D’r vraos is oes de eëd. De temperatoere zunt vuur d’r jannewaar hoeëg. Heë nótst jiddere daag um óp zie land tse wirke. De klokke loeë d’r zóndieg in de loeët. Lü junt noa de kirch. D’r pastoer preëdiegt hü in ’t plat. D’r koer zingt tsem sjloes

‘sjun dat vier ós versjtunt
mit wöad die ós danse dunt
d’r wèg tsezame junt
sjun dat vier ós versjtunt’

Da is de mès oes. An de kirchduur sjeet de jarde jerijt. D’r elveroad kunt eroes, mit vuuróp d’r prins. Ze zetse ziech de narrekappe óp. De prinsekapel sjpilt. Ze uvversjtimme d’r motorklank van d’r tractor. ’t Dansmariesje sjpringt rónk. Inne sjterke jardeman huft ‘m óp zieng sjouwer. Zoeë junt ze noa ’t verainslokaal. D’r prins, elveroad, jarde en aahank. De duur sjteet wied óp. ‘t Dansmariesje mós ziech bukke. An tieëk zetst d’r jardeman ‘m neer. Mit e dansmariesje óp de sjouwer is ’t nit jemekkelieg drinke.
Wied in d’r middieg hat d’r boer de vore jetrókke. Heë viert d’r tractor noa d’r hof tseruk. D’r motorklank miesjt ziech mit de vasteloavendsmoezziek oes ’t verainslokaal. Heem veëgt heë ziech d’r leem van de sjong en jeet eri.
‘Witste wat,’ zeët heë teëje zieng vrauw, ‘iech sjud miech ee óp de lamp.’
Zieng vrauw laacht. ‘Da kom iech óp dieng sjouwer zitse.’
‘Jezóndheet Mariesje,’ zeët d’r boer en sjud ziech ee i...

jannewaar IV

Tomaat

Ze hant al e paar sjtond jelofe, inne jroep vrauwlü en manslü, wie ze vanoes d’r busj in ’t aofe veld kómme.
D’r wink jaagt hön um de oere. D’r reën likt in de duuster jries wólke óp de loer. Mar ’t zouw drüeg blieve, sjtong in de weerberichte. De sjirme hant nog ummer tsouw kanne blieve. Durch d’r frisje wink weëd d’r sjrit flotter. Doabij bloast deë hön sjuin in d’r ruk.
Oes ’t veld kómme ze in ing sjtroas mit an beidserzieë beum. De ieëtsjte betste wieëtsjaf die ze teëje kómme junt ze eri.
An d’r kapsjtok hange jet jes. Ze dunt d’r jas oes hange ‘m d’rbij. De sjirm junt in d’r bak drónger. Ze vrieve ziech de heng en zetse ziech an de dusjer. D’r wieët kiekt noa hön roeë bakke.
‘Kaod wa,’ zeët heë.
Ze besjtelle ziech ing tas kaffieë. An tieëk zitse en sjtunt jet lü. E paar hant ing narrekap óp. Inne oes d’r sjpatseerjroep wiest d’rhin.
‘Zouwe vier ós nog jet d’rbij besjtelle?’
‘Wat jód teëje de kauw is, is óch jód vuur de sjpas,’ laacht d’r wieët.
Jef miech mar inne Els,’ zeët inne man.
‘Nè, zeët ing vrauw, ‘’t is miech tse vrug. ’t Is zoeë wie zoeë al tse vrug dis joar. De vasteloavend.’
D’r wieët sjrieft de besjtellóng óp.
‘Dat kunt, umdat de paosje vrug in ’t vrugjoar vilt.’
Inne van de narrekappe drieënt ziech um.
‘Poasje vilt ummer in ’t vrugjoar, angesj zouw ‘t wal ins mit krismes vasteloavend kanne zieë.’
‘Iech mós nit draa dinke,’ laacht de vrauw.
D’r man van de narrekap zetst ziech de kap reët.
‘Tomate in d’r winkter sjmaache angesj wie in d’r zommer. Ze weëde evvel jèse.’ ‘Tètè,’ ruft inne angere van de narrekappe.
Jinne laacht.
Vuurdat ze wieër junt, èse de sjpatseerjenger nog e brüedje mit kieës, sjlaat en tomaat. Tomaat oane zaots en peffer.
‘Los ’t üch sjmaache,’ zeët de narrekap.
‘Alaaf,’ zage de sjpatseerjenger.
’t Sjmaat hön jód.

fibberwaar I

Maskie

Ze danse teëjenee.
Jans kót.
Sjuve uvver inne sjneiteppieg. Wies mit jekluurde confettietieppele.
De vus trekke vasteloavendlettersjpore.
Heë is alkoholblauw jesjmienkt.
Óp zie jezich dreëgt heë e hootser maskie, oranje mit ing roeë zoevvenaas.
D’r hót is hoeëg en sjwats. Èsjermitwoch in de loeët.
Het hingt teëje hem aa.
De oge jesjloase.
In e lank dónkel jeël kleed, woa i de brus ziech lieët aaftseechne. Ópjebloaze ballonge. De sjpitse tseje ziech.
Ze danse inee.
Ing roeë wólk. Woa-oes urjens wied aaf alaaferm sjtèche. Oane sjtim.
Moezziek mit hoal klanke.
Het flüstert: ‘Ik krijg de kriebels.’
’t Maskie röchelt. ’t Jeveul va hoots.
Da jeet de duur óp. Inne sjtoef wink va vrugjoarklure bloast de roeë wólk va lós voet. De moezziek sjpilt en zingt ‘vasteloavend bringt vräud, wie kaod en duuster ’t óch is, vasteloavend is vräud’.
Hei en doa jieët me e muulsje, weëd e jlaas leëg jedrónke en jelaachd.
Vöal jelaachd.
Alaaf.

fibberwaar II

Vasteloavendsdeesdieg

D’r daag va bauw um.
Vurrieje wèch hauwe vier nog vöal vuur ós. En noen al jans jet hinger ós.
Nog effe en da sjträut d’r èsj ziech oes. Oes-jesjweëfd, tseruk óp de eëd.
Bij d’r wieët waad d’r herrik um jesjurgd tse weëde.
Nog inne daag junt klone durch de sjtroase.
Óp d’r televies trekke tsiech moal óptsug verbij.
Manslü mit microfone in de heng keëke wöad i richtieg plat.
‘Geweldig, formidabel, grandioos, onvergetelijk’.
Artieste zinge ‘cuvvers’ in e ‘Algemeen Limburgs Dialekt’.
In ing wieëtsjaf sjteet inne vasteloavends-jroep. Ze sjpille en zinge lidjer in de sjproach van hön eje plaatsj.
Lü danse en zinge. Ze laache. ’t Weëd versjtange. Hei binne zingt jidderinne mit. Zoeëmar, umdat ’t vasteloavend is.
Went d’r oavend vilt, junt de artieste van an duur noa heem. ’t Jeld is verdeend.
‘Veel geld’.
De manslü mit de microfone hüet me nit mieë.
‘Ze zunt moe’.
Mar in de wieëtsjaf is ’t nog ummer loestieg, jemuutlieg, werm, sjun.
In de naat weëde de sjtroase leëjer. De vasteloavends-jekke jrusse ziech. Mörje zalle ze ziech treffe bij ’t èsjekrüts-je. Bij d’r herrik. Ze vertselle nog jet noa. Wie ainfach sjun ’t woar wie jiddes joar. Misjien plane ze al ’t nui peks-je. Of besjprèche iedeeë vuur d’r nuie sjlajer. Mit wöad wie ze óch klinke, versjtange weëde durch lü die dat wille. En went ze jet sjun vinge nit ‘mooi’ róffe. Mar jans ainfach sjun zage.
Bis ’t nieëks joar. Nit hinger d’r televies, mar in die jemuutlieje wieëtsjaf.

fibberwaar III

World

Inne tsoldaat mit ing hank óp ’t oog.
Aajesjaose.
Kan en wil nit alles mieë zieë.
In de anger hank hilte d’r helm vas. Vuur ’t oog van de janse welt hatte pieng. D’r mónk haof óp.
Mit nog ee oog ziette jing deepte. Jenauw wie zienne president. Deë nit wieër kiekt wie de naas lank is. Oes zienne mónk kunt alling de sjproach va krig. Zicher i zie palies.
D’r tsoldaat hat verlore. D’r fotograaf jewonne.
Jenauw wie de angere fotografe.
De bejrebnis van inne gorilla. Inne aidskranke. Sjportler die ziech de oge oeskratse. Inne motorjek. Nog mieë krig.
De world tseecht ziech.
En tusje al dat jewalt sjtunt tswai kinger.
’t Koeët ing foto oes de auwdoeës zieë.
Ze kunt va wiedvoet, i Turkije.
Ing foto van alle tsiet.
Van uvveral.
Kinger mit de oge wied óp.
Hoffentlieg óch nog óp de nieëkste foto.

fibberwaar IV

Miensj

Jeboage uvver ’t sjtuur van d’r fiets viert e durch de sjtroas.
Kaihel fietse. Dat is wat heë wil.
Inne jong van ing sjtroas kunt óch aavare. Dem wilte vuur zieë. En dem bliefte vuur. De lü in de sjtroas hant dat jezieë. Ze klatsje en zunt vroeë.
D’r jong blieft fietse.
Ummer heller.
Óch de lü in de sjtroas klatsje ummer heller. Heë weëd d’r flotste van de sjtad. D’r flotste van de jeëjend, van ’t land.
De sjpiere wase.
Anger leng kan heë aa.
D’r applaus ummer jroeëser.
De janse welt die waat. Mar dat is vuur hem tse vöal. Toch wil heë d’r applaus hure. Da kriet heë ing sjpriets en ’t klapt.
D’r applaus is werm doa.
Klinkt rónk de welt. Zoeëlang ing sjpriets doert.
De lü oes de sjtroas kent heë nit mieë. Doe woar heë nog d’r jong, deë wool jenisse van de sjnelheet en flotter zieë.
Oane sjpriets.
Jans miensj.
Als miensj vare.
Zinge.
Maache.
Als miensj liere.
Miensj zieë.
Watste óch dees.
Watste óch liers.
Miensj mit anger miensje.
Miensj.

meëts I

Bank

Vuur de sjoeël sjteet ing bank. Sjtil verlosse in d’r winkter.
De zon sjteet neer, mar jieët al jans jet wermde.
Inne man kunt aalofe. Jeboage sjtütst heë óp zienne sjpatseersjtek. Heë zetst ziech óp de bank. De kap duit e ziech in de oge. Zoeë kan heë teëje de zon i-kiekke. De heng rèste óp d’r kül.
In de sjoeël jeet ing vinster óp. D’r vrugjoardaag in d’r winkter losse ze eri.
D’r fibberwaar is d’r mond van d’r Cito. Mar die daag va jesjlaose vinstere en dure zunt verbij. ’t Leëve kan werm eri en eroes. De kinger zinge e lidje. ’t Sjalt uvver d’r sjoeëlplai. E lidje uvver blomme mit hön klure. De juffrouw sjteet vuur de klas. Ze jieët de moas aa. Neëver heur sjteet d’r pastoer. Heë kunt de kinger jet vertselle uvver de kómmeliejoeën.
Óp de bank kunt nog inne man zitse. Durch de kauw van d’r winkter hant de manslü ziech ing tsiet nit mieë jezieë. Ze vertselle ziech jet. ’t Jeet e bis-je uvver d’r winkter en vuural uvver d’r zommer, wie deë óch zal zieë. En óch vuur wem nog allenäu.
’t Is hön ejentlieg ejaal. Ze kanne ’t ziech hü vertselle. Hei óp de bank.
’t Vrugjoar kan vuur hön nit vrug jenóg bejinne.
Wie lang ’t óch doert.
’t Bejint hü.

meëts II

Liridona

Ing jong vrauw leuft uvver ’t sjtrand. ’t Sjwats hoar danst in d’r wink. De zieëlóf jieët ‘m e jeveul va vrijheet. Doarum sjpatseert het jeer uvver ’t sjtrand. Dansend bauw. Jraad langs d’r wasserrank, woa de golve oesrolle. Wiesse sjoemköp ziech rèste in d’r zank.
Het drieënt d’r kop en sjpieëlt ’t sjpel van d’r wink mit. De hoare winge in ’t jezich en da sjnak langs d’r kop.
De kingertsiet sjiengt zoeë lang jeleie. Mar in joare nog kótbij. Heem sjproche ze ing anger sjproach. An duur sjpieëlet het mit de kinger in de sjtroas. Ze versjtónge ziech. ’t Kingersjpel hat zieng eje wöad. D’r kopdóch hauw doa-i zieng plaatsj. Dem droog het umdat ’t dat va heem zoeë jewend woar.
Noen langs ’t sjtrand hingt d’r dóch óp de sjouwer. Mit allebij de heng hilt ’t de oes-eng vas.
Durch de duine is e pad. ’t Liridona leuft werm óp de sjtroas. D’r bónkte kopdóch sjtroalend in de zon. Heë is werm um d’r kop vas-jekneufd. Mar nit zoeë sjtrak mieë.
E sjtuk van de hoare is tse zieë.
‘ne Kröllerank boave ‘ne laach in ’t jezich van ’t Liridona.
Het jrust de lü.
Jrust mit wöad oes de sjproach van ’t kingersjpel.

meëts III

Taha

‘Kunste dierek boese sjpieële,’ ruft ’t Daphne.
’t Kunt mit de anger kinger oes de sjoeël.
‘Joa,’ ruft d’r Niels tseruk.
Heë leuft an de uvverzie van de sjtroa óp d’r sjtoep. Zienne vrunk, d’r Taha kunt hinger hem aa.
‘Kom jij ook…’
Vuurdat ’t Daphne oes-jekald is, hat d’r Taha al ‘ja’ jeróffe.
Tusje de flats is e sjpieëlverld. Doa treffe ze ziech. D’r janse woensdiegmiddieg hant ze de tsiet um tse sjpieële. ’t Daphne zingt e lidje. ’t Jeet uvver inne sjunne daag. D’r Niels zingt mit ‘m mit.
D’r Taha zeët: ‘Sjun.’
’t Daphne en d’r Niels laache. D’r Taha zeët nog ins ‘sjun’. Sjun mit de ‘s’ en de ‘j’ los. Dat klinkt komiesj.
‘Weet je wat da betekent,’ vroagt d’r Niels.
‘Nee,’ zeët d’r Taha.
‘Mooi.’
’t Daphne kiekt ‘m nuisjierieg aa.
‘Hoe zeggen ze dat bij jullie thuis?’
D’r Taha zeët e woad mit ing ‘ie’ en ‘uu’ klank.
‘Wat sjun,’ laacht d’r Niels.
Heë zeët ’t noa. D’r Taha mós noen óch laache. Heë zeët ’t nog ins en nog ins. De anger tswai zage ’t hem noa. Ze zinge ’t bauw.
Went ze noa heem junt, winke ze noa ee.
‘Bis mörje.’
‘Bis mörje,’ruft d’r Taha.
Da zingt heë: ‘Inne sjunne daag’.
De ‘s’ an de ‘j’ vas.
Sjun

meëts IV

Hosanna

Rije dik sjtunt de lü langs d’r wèg.
Häos jesjtrekt, óp de tsieëne.
‘t Zinge kunt kótterbij. Va mónk bis mónk.
Hosanna klinkt durch de loeët.
D’r ieëtsjte zóndieg in ’t vrugjoar brikt aa. Priljreun weëde de beum. De zon klömt hoeëjer in d’r daag. De naat is kloar in d’r volle mond.
Hosanna.
De lü winke mit tek. Nui leëve.
Kinger sjpieële ’t aiersjpel. Lü róffe. Keëke bauw.
Hosanna.
’t Ieëwieg leëve. Ummer leëve.
Ze wade dróp. Wille ’t vashaode. Nit loslosse.
Mar d’r wèg bliet leëg. Hinger de rugke van de lü waast ing döarehek. Sjtachele oane bleer.
De lü wade. Ze zient vóssjtep oane miensj. E sjpoor oes de döarehek. E blódsjpoor.
Hosanna.
De hek jeet lanksaam i blui.
Wie lang wade de lü? ’t Zinge weëd flüstere. Weëd sjwieje. Ze junt voet. De sjtroas is leëg.
Hosanna.
Weë waad deë bliet.
Weë waad deë jeet.
E leëve lang.
D’r wèg langs de döarehek.
E blódsjpoor.
De döar bluie.
Hosanna

meëts V

Kloar

E leëve va hel wirke hat heë hinger d’r ruk. De koel nog mitjemaad.
Jans jet metere sjtroomkabele zunt durch zieng heng jejange. Óch noa de pensiejoeën wirkt heë hei en doa an ‘t elektriesj. Doabij is e inne verainsman. D’r foesbalkloep, de harmonie.
‘Sjtil zitse is vuur miech nüks. Hinger de jeraniejoems zalste miech noeëts zieë zitse.’ Toch de letste tsiet ziet me hem nit mieë an duur.
‘Heë is wal ins durchee,’ zeët zieng vrauw. ‘’t Naats sjpatseert e da durch ’t hoes. En uvverdaag likt e i bed.’
Zienne betste kammeraad sjelt bij hem an hoes aa. D’r janse middieg bliet heë bij hem. Wen ze absjied neëme jeëve ze ziech de hank. Ze kiekke ziech nog ee moal aa. Oane jet tse zage jeet d’r kammeraad eroes. An duur sjtikt e de hank óp. Heë sjteet hinger de vinster en winkt tseruk. Óp de vinsterbank sjteet d’r bak vuur de jeraniejoems al veëdieg. ’t Vrugjoar is in de loeët. Effe kiekt e nog eroes. Da drieënt heë ziech um. Dat is ’t letste wat me an duur van hem nog ziet.
Óp ee van de kloare momente nimt heë d’r entsjloes ’t sjpil va lit en duuster nit mieë mit tse maache.
Vriedieg um e oer of drei nimt heë absjied.
Vuur ummer kloar.

april I

Rimpele

Inne sjtee vleit uvver ’t wasser. Heë sjpringt ee, tswai, drei moal. En nog inne.
Ee, tswai, drei, veer…
‘Vunnef,’ ruft d’r klinge jong.
‘Vunnef kier, opa!’
Noen wurpt d’r klinge. D’r sjtee ploensjt in ’t wassser.
‘Kóm vier zukke ins inne jouwe sjtee,’ zeët d’r opa. ‘Kiek doa likt inne sjunne platte sjtee.’
D’r jong wurpt d’rmit. D’r sjtee sjpringt ing kier.
‘Heë hat jesprónge, opa.’
‘Joa, ’t is inne kikkersjtee,’ laacht deë.
In ’t wasser kómme kringe. Ieëtsj klinge. Ze junt durch ’t wasser. Da weëde ze lanksaam en jroeëser.
Tsezame sjpieële ze nog ing tsiet ’t sjpel mit de sjting. Da zetst d’r opa ziech óp ing bank. Zie klingkink neëver ziech. De zon sjiengt in ’t wasser. De oge weëde sjmaal sjtriefe.
‘Opa doe has vöal rimpele in ’t jezich.’
‘Die kries te wen ste auwer weëds. Dat kunt durch de tsiet. Ieëtsjt kriest e lanksaam kling rimpele. Da weëde ze flot jroeëser.’
‘Kries te noen óch rimpele?’
‘Joa, jans lanksaam.’
Ze sjtunt óp. D’r klinge jong wurpt nog inne sjtee in ’t wasser. Kringe drieve noa de kank.
’t Naats weëd de klok ing sjtond vuuroes jezatsd. Ing sjtond oane rimpele. Bij d’r weier is sjtil. Jing kringe in ‘t wasser.
’t Is zommertsiet.

april II

Wink

Vuur de kirch hange tswai vane a lang külle. Ing roeë, wies, blauw en ing jeel, wies. Ze winge in d’r wink. De kirch hat hü fes. D’r pastoer is vieëtsieg joar jeeslieje. De klokke loeë. De kirch sjtreumt vol. D’r koer sjtelt ziech óp. De sjel jeet. De lü sjtelle ziech. Oes fatsoen, oes respek. E lidje mit ainfache poëtiesje wöad klinkt durch de kirch. Ing sjproach va kótbij lü.
‘Zets üch,’ zeët d’r pastoer.
’t Klinkt wie, ‘sjun dat uur hei zut.’
Me veult ziech heem.
Jidderinne veult ziech heem. Jidderinne zoeë wie me is.
Heem, nit in ing kirch va sjting. Die hat heë aafjebroache.
Heem, in e hoes va leefde. Dat hat heë jebouwd. In inne daag. In inne zóndieg, zoeë wie hü.
Heë hat döks d’r wink va vure. Mar dat hat hem jraad jesjterkt in zie jeleuf. Jeleuf in de lü. De lü die heë zeënt mit heng die vroage, ‘Wie jeet ’t mit diech?’
De harmonie sjpilt de sjunste fesmarsje. Jerijt sjtunt de lü um d’r pastoer ing hank tse jeëve.
D’r pastoer hat ziech nog ins de biend umjedoa.
De biend va vietsieg joar jeleie.
De biend die hüet bij de tsiet van d’r paus Johannes XXIII.
De biend die ummer is blève bij deë pastoer.
Vuur ós lofe inne man en ing vrauw.
Ze jeëve ing hank en zage sjtil: ‘Proficiat pasj-toer en bedankt.’
An duur winge de vane. Ze winge óp de wöad van d’r pastoer. Ze hant d’r wink mit. Danke pastoer.
Danke Harrie.

april III

Klinge

Heë woar kling en nietsj. Ing vinstervlei neumet zieng mam hem. Jans jeer zoos heë bij de have um tse kiekke noa de sjifter. I jedanke varet heë mit.
Jewase woar heë nit vöal in zie leëve. Mar tse uvverzieë woar d’r klinge nit. Went me hem nit zoog, da hoeët me hem waal.
Inne jebore artiest.
Sjpillet jiettaar en woar e fenomeen óp de leffele.
Droog medalieëts an de binnezie van d’r jas.
Sjtooch zoeë mar óppen sjtroas d’r doem in d’r mónk. Lü blove sjtoa en laachete.
Heë lofet wieër oane um tse kiekke. Vuur ziech loog ’t ónjewisse wat hem trók. Sjouwer a sjouwer mit de vrundsjaf.
Mar zienne sjrit woeët lanksamer. Bis heë ópins bloof sjtoa.
Lü legke ’t werk neer um hem nog ee moal tse iere.
Hem tse bringe noa d’r jeróch va leem.

Bij de have sjteet e kink.
Óp ’t wasser drieft inne brif mit ing blom.
D’r letste jrós an d’r klinge man.
Ing troan vilt in ’t wasser.
Het kiekt d’r brif en de blom noa.
Ze lofe mit de sjifter de have oes.

april IV

D’r mai

12000 tourfietsere sjwerme oes uvver Limburgse heuvele.
Inne lavasjtroom va merke-triekkoots peësjt ziech durch hoale weëg.
Helme blinke in d’r reën.
’t Weëd jevlókt, jesjweest.
Lekke beng jeplekt.
Hei en doa jeet inne fietser tse vós. Ejaal wie, ze wille oave óp d’r Cauberg kómme. Kanne zage: ‘Iech han ’t jesjaft.’
Inne jongensdreum weëd i Limburg woar. Kaihel wirke mós me doa in dat sjun landsjaf wie ing ansichtkaat. En da diech rèste in jemuutliegheet mit jód èse, drinke en sjpas. ’t Darf rui-ieg sjpieë weëde. Mörje broeche ze nit mieë tse fietse.
Óp deë zóndieg sjtunt ze langs d’r wèg. Da vare de jroeëse jonge. Jans jet sjleëg flotter wie hü.
De verwermde terrasse sjtreume vol. De sjtiemmóng sjtiegt.
An tieëk sjtunt tswai manslü, inne Hollender en inne Limburger. Ze zunt allebei bouwvakker.
‘Vier bouwe hoezer,’ zeët d’r Hollender. ‘Alling uur zetst óch nog d’r mai dróp.’
D’r Limburger laacht ins. ‘Weë hel wirkt darf ziech óch ee drinke. Jezóndheet.’

Jezóndheet.
D’r mai in april.

mai I

Trepje

In d’r herfs jong de ieëtsjte sjup noa jen eëd i.
Tswai man in d’r leem. D’r Chris en d’r Piet.
Vöal jesjweest. In reën en wink. Ze kiekkete de vüejel noa.
D’r winkter hauw winnieg vraosdaag. D’r betong völlet de lucher.
D’r vasteloavend vool vrug. Ze drónke ziech ee óp d’r ieëtsjte sjtee. D’r letste sjtee late ze in ’t vrugjoar.
Nog vuur d’r zommer zitse ze in inne sjtool mit ring vus óp ’t terras bij d’r vijver. Ze drinke ziech ee. De kondensdrüppe roetsje langs ’t jlaas eraaf. In d’r jaad bluie werm blomme en wase sjtrüch en beum. De vüejel zunt tseruk. Óch d’r reiger.
‘De visje versjtèche ziech,’ ruft d’r Piet.
D’r Chris laacht. Ze koame vuur e trepje. ’t Woeëd e jans bouwwerk mit vöal moere en terrasse.
’t Jlaas weëd nog ins vól jesjud. Tusje tswai sjlük flüstert d’r inne: ‘Trepje.’
En d’r angere: ‘va drei joarestsiette.’
De noaberlü laache. Ze hant sjpierpieng.
Nog vöal joarestsiette.

mai II

Hek

Langs de hek leuft inne wèg mit knauwele oes de tsiet van d’r Napoleon. Jans jet kare zunt uvver d’r wèg jetrókke.
Kanonne en tsoldate-sjtivvele.
Hinger de ing zie van de hek ligke weie en inne busj. An de anger zie velder. Ze hure bij e jroeës kloeëster. Mennieje vakans hant kinger bij d’r boer óp d’r tractor mitjevare um ’t koar aaf tse doeë. En jónge ze ónger de eppel.
De velder woeëte klinger. Hoezer koame en inne autowèg. Mar d’r knauwelewèg bloof. Zoeëjaar ’t kapelsje va vruier woeët nuits ópjebouwd. Um tse sjpiele woar nog ummer plaatsj. Hutte bouwe. Sjliette in d’r winkter. Sjoeëlklasse kiekke mit d’r meëster noa de blomme en hure vüeltjer fleute. In ’t vrugjoar hange ze nèskes-jer óp an de beum. En in d’r herfs maache ze bilder van de paddesjteul.
’t Kloeëster is noen e hotel. Doa mós jeld verdeend weëde durch lü tse losse sjloffe. Mar dat vilt teëje. Doarum weëd jet angesj bedaat. Ing golfbaan. De velder, weie en busj weëde ee jroeës park. Mit ‘holes’ en ‘greens’.
Doa kómme nui lü óp aaf. Ze lofe mit külle durch de landsjaf. Beltjer vleie durch de loeët. De lü van noen darve kiekke. Ze mósse waal óp de pade blieve. Óch de vüejeltjer en de paddesjteul.
D’r knauwelewèg zal ’t wal allenäu uvverleëve.
Deë is nit vuur inne ‘hole’ tse vange.

mai III

Burjemeester

Vuur de kirch sjteet e jroeës sjerm. De kirch is tse kling um alle lü die hü kómme ing plaatsj tse jeëve. An duur kan me de bejrebnis van d’r burjemeester óch mitmaache. ’t Is nog vrug. D’r televies is al doa. Journaliste vertselle ziech jet. Mar wieër is nog nit vöal tse doeë.
Inne trimmer leuft verbij.
Joarelank maat heë zieng runker.
Ummer de nemlieje. Jidder wèch en toch angesj.
De bleer an de beum va lieët noa dónkel jreun.
D’r vóstrit in ’t ritme van d’r lokróf van ’t kieësmüts-je. Bis ’t reënzinge van de meële in d’r zommer.
D’r sjwees drüpt van d’r vuurkop eraaf. Vingt ziech in de ogebroane. Wen ze uvvervol zunt, zieft d’r sjwees wieër eraaf. D’r mónk preuft zaots.
De natoer is d’r trimmer zienne wèch. Wie lang en flot da óch. ’t Is zienne sjrit.
E leëve lang.
E meëdje bejieënt hem. ’t Sjneurt in e hel jekluurd peks-je. Um d’r kop en de pólse sjweesbeng. Óp de oere moezziekdöpjer. Het kiekt óp de oer. Inne hatssjlaagmeter. Jinne sjrit tse flot. Jezónk zieë. E leëve lang.
Alling mar jezónk zieë.
Sjneurt evver óngertusje ’t leëve verbij.
Bij de kirch is noen vöal vólk. ’t Woar inne jouwe burjemeester. Heë kank jód rechne. Óp de welt is tse vöal vuur de rieche en tse winnieg vuur de erme. Jeer hauw heë doa jet aajedoa. Mar president is e noeëts woeëde.
Ing welt oane krig jieët ’t nit.
Jans anfach is heë jesjtórve.
De natoer woar zienne wèg.
E leëve lang. Jong nit aa ’t leëve verbij.
Heë rèst ziech oes.

mai IV

Kómmeliejoeën

Jeelwiesse vane hange oes. De kirch hat fes. ’t Is de ieëtsjte kómmeliejoeën.
Hei en doa is e hoes jetseerd mit sjtaofe of plastic blomme. Die haode ziech in d’r reën besser dan crêpepapier. Doabij hat d’r pastoer in ing preëdieg jet jezaad uvver ‘het hoog crêpepapier gehalte van de kindercommunies’.
Heë wil ’t fes tserukbringe noa de communio, de gemeenschap.
Oog han vuur ee.
Zörje vuur ee.
Tsezame an dusj joa um dat tse viere.
Hinger de vinster hingt ing foto van ’t kómmeliejoeënskink. De jesjenker ligke óp inne dusj. Nog nit oes-jepakt.
Durch de sjtroas lofe de kinger mit d’r pastoer en de koerjonge noa de kirch. De harmonie vuuróp. De zon sjiengt en de moezziek sjalt vroeë. Ee vuur ee lofe de moezziekante de kirch eri. De zonnebrille sjuve ze vuur óp de naas. De moezziek sjtreumt insjtroement noa insjtroement lanksaam noa binne.
De ieëtsjte tröantjer weëde voetjeveëgd. Mamme en pappe kiekke sjtoots noa hön kink. Woa ze alles vuur uvver hant.
E heem jebouwd en inne werme sjoeës jesjónke.
Noa de mès jeet de famillieë vroeë noa heem. Doa waad inne sjunne daag. De harmonie sjpilt nog e paar sjtukker óp d’r kirchplai.
Ee hoes is jetseerd mit blauwwiesse ballonge. Himmelsblauw.
Hön kommelijoeënskink drieft óp ing wólk.
D’r oam van d’r pap en de mam.

joenie I

Kuyt

Hinger ing vinster hange oranje veëntjer. Inne man zitst óp de kneie in d’r jaad vuur ’t hoes. Zieng vrauw kunt de garaasj eroes. Ze dreëgt ing doeës mit oranje blomme.
E junke leuft hinger heur aa. Heë hat inne oranje triekko aa. Mit jroeëse lettere sjteet dróp ‘Kuyt’. Tsezame plantse ze de blumpjer in d’r jaad. D’r pap fleut ‘Hup Holland Hup’.
‘Patrick, noen weëde vier kampioen,’ zeët de mam.
’t Junke sjtikt de erm in de loeët.
‘D’r Dirk Kuyt maat de jool.’
Inne man van e paar hoezer wieër kunt mit d’r hónk langs.
‘Meenste die maache jet,’ zeët deë.
D’r pap sjtelt ziech reët.
‘Went vier d’r wedstrijd teëje Frankriech winne, kómme vier ing rungde wieër. En da weëde vier kampioen.’
D’r man laacht.
‘Die sjpille toch nüks.’
‘Baltus,’ zeët d’r pap, ’vier zunt supportere van oranje en sjtunt hinger ós sjpillere.’
D’r man kunt inne sjrit kótterbij.
‘Iech bin supporter va sjunne foesbal.’
‘’t Is sjun um tse winne, Baltus’
D’r Patrick pakt de hank van d’r pap vas.
‘Deed d’r Dirk Kuyt óch mit, pap?’
‘Vier sjtelle d’r Dirk Kuyt óp.’
D’r Patrick sjtikt werm de erm in de loeët. De mam hat al e paar plents-jer jeplantst. D’r pap pakt ziech óch e plents-je oes de doeës.
‘Vier maache e sjun fes d’rva.’
‘Iech vräu miech,’ zeët de mam.
An de uvverzie jeet ing vinster óp.
'Fritsie, we gaan winnen,' ruft d'r Patrick.
'Hup Holland Hup,' zingt d'r Hollender en laacht.
D'r Baltus leuft wieër mit zienne hónk.
D'r sjunne foesbal.
't Is mar wemste juns.

joenie II

't Oerwoud

Neer vleit inne helikopter uvver ’t oerwoud. Beum sjtrüch ónendlieg wied. Ing jreun zieë vol leëve.
Dere in alle tsoate.
Die ziech óngersjieje.
Ziech endere.
Ziech jelieche.
Lü zunt woeëde.
Lü die óp ing aofe plaatsj woeëne. Hön leëve sjutse teëje ’t koad oes d’r busj. Ze sjisse mit piele óp al woa-i ze jevoar zient. Teëje ’t jevoar wat ze nit zient moale ze ’t lief. Sjpieële ’t sjpel va jód en koad. Zoeë uvverleëve zie. Daag in daag oes. D’r horizon is d’r rank van d’r busj.
Plötslieg is e doa. ‘t Jroeës jevoar. Ing libel. Hön piele junt nit wied jenóg. De klure óp ’t lief sjrekke nit aaf. Of waal.
D’r helikopter vleit wieër. Hant ze jewonne. Of kunt e tseruk. Is da ‘t jevoar jroeëser wie ’t jreun van d’r busj.
E nui jevoar vanoes de loeët. Tusje zon va wermde en lit. Tusje sjtere en mond, de klure van de naat. Tusje wólke mit sjatte en reën teëje doeësj.
Wienieë kunt de libel tseruk. Mösse ze nui piele maache. Wie lang sjutse de klure óp ‘t lief hön nog.
Weë zal dat wisse. Zal dat d’r baas weëde.
Ejaal wie, hön leëve hat ziech je-enderd. D’r horizon e sjtuk ópjesjuufd.
Wied hinger ’t jreun sjteet ’t bild van lü mit e jekluurd lief in de tsiedónk.
Hön lief is oranje jekluurd.
Ze hant jet tse verlizze.
Ze hant jet tse winne.
’t Sjpel va lang jeleie.
’t Sjpel va nog lang.

joenie III
 
Buizerd

‘Kiek papa.’
E junke wiest noa de loeët. Inne jroeëse voeëjel vleit an de anger zie va de jrens. ‘Dat is inne buizerd, Davie.’
’t Junke bliet sjtoa. Effe mar. D’r pap leuft durch. D’r Davie jeet hinger hem aa. D’r pap is ónrui-ieg. D’r wedstrijd kunt kótterbij. ’t Doert hem tse lang. Doarum is heë mar jet jange sjpatsere.
D’r Davie leuft neëver hem. Heë maat eëve jroeëse sjtep wie zienne pap. D’r pap jeet lanksamer lofe en maat ummer jroeësere sjtep. D’r Davie deed hem noa. Heë hilt ziech an ing bóksepief va d’r pap vas. ‘t Weëd ummer lestiejer vuur hem de bee tse sjtrekke. D’r pap zetst hem óp zieng vus. Zoeë lofe ze tsezame wieër. D’r vóstrit van inne pap en zienne jong. Hönne laach klinkt uvver d’r vóspad.
Ze lofe werm neëveree. D’r pap sjwiegt. D’r Davie verzukt ’t nog ing kier um jet sjpas tse maache.
‘Papa, de oma kunt óch kiekke.’
Jemindlieg zeët d’r pap da ummer.
‘Went ze mar sjwiegt en in oranje bikini kunt.’
Dat zal nit passere. Doarum is de oma noeëts kómme kiekke. Döks hant ze hei vuur mósse laache. Mar noen jrieëmelt d’r pap ins.
’t Is werm sjtil.
’t Sjpel va winne en verlizze.
Va sjpas en leed.
Zoeë kótbij.
Va kings aaf aa jek óp deë bal. Deë oranjebal. De albums mit de foesbalpleëtjer. Heë hat ze nog.
De jesjiechtens van zienne pap en zienne opa. Ze zose vuur d’r radio tse loestere noa Holland-België.
‘Hup Holland Hup,’ zónge ze in de rust.

Went ze de sjtroas i lofe, vingt d’r pap häusj aa tse fleute.
‘Bloed, zweet en tranen.’
D’r Davie kiekt hem aa.
‘Vier junt winne papa.’
D’r pap sjlist de oge en knikt.
D’r man van de uvverzie sjteet an duur. Heë is jans in oranje. Óp de bakke roeë, wies, blauw jesjmienkt.
‘’t Weëd tsiet,’ ruft heë.
D’r pap laacht en jeet eri.
De mam sjteet in de kuche. Ze sjniet d’r oranje kóch aa.
‘Mama, vier hant inne buizerd jezieë. Doahinge, uvver de jrens.’
De mam kiekt durch de kuchevinster.
‘Joa, óp ’t Dütsj?’
Ze vingt aa tse laache. ’t Letste woad hat d’r pap nit mieë jehoeëd. Heë is al de trap eróp um d’r oranjetriko aa tse doeë. D’r Davie hat e kepje óp en foesbalt in d’r jaad mit inne oranje bal. Tswai jole hat heë al jemaad. E jód tseeche vuur jeliech.
Vuur de tsiet va angssjwees.
De tsiet va sjraie.
De tsiet va polonaise.
De tsiet va troane uvver ’t roeë, wies, blauw.
De tsiet va…
D’r buizerd drieft hoeëg in de loeët.
De vlüejele jesjtrekt.
De zon jeet ónger.
Oranje.

joenie IV

Tandarts

Óp de bank van ’t wadetsimmer zitst inne man. Sjtil kiek te vuur ziech oes. Heë hat wuste tsankpieng. De moezziek sjteet jraad jet tse hel. Ing vrauw kunt eri. Ze jrust. ’t Meëdje hinger d’r balie kiekt heur vrundlieg aa.
Vuur dat ze zitse jeet, zeët ze: ‘Joa, d’r tandarts.’
Went ze zitst, zeët ze ’t nog ins.
En da d’rhinger: ‘Wit uur wat ing vrauw ins passeerd is. Ze woar bij d’r tandarts en doe kroog ze mit e sjlusselsje ’t jebis vas-jezatsd. Wat meent uur wat doe passeret. D’r tandarts loos ’t sjlussels-je valle en de vrauw sjlikket ’t sjlusselsje aaf. Doe zeët deë miech óch nog. Woarum sjlikt uur deë sjlussel aaf? Wie zeët die vrauw. Iech lik toch hei mit d’r mónk óp. D’r sjlussel is nog ummer nit droes kómme. D’r man va heur…’ De duur van ’t sjprèchtsimmer jeet óp.
D’r tandarts zeët teëje d’r man: ‘Uur kant kómme.’
D’r man jeet eri. Vroeë van die vrauw aaf tse zieë, vroeë um d’r tandarts tse….
Óp d’r burro van d’r tandarts sjteet inne welpie. Dat jieët hem mód. Went jet d’r haos eraaf darf joa, is dat wal inne oranje welpie.
Noa ing haof sjtond sjteet heë werm an duur.
Vroeë.
Mit e jeveul va dat han iech hinger miech.
Jewonne.
Went e de duur hinger ziech tsouw maat, kunt inne fietser aavare. Heë sjlist d’r fiets aaf, sjtikt ziech d’r sjlussel tusje de lippe en jeet eri.
‘Jef dem mar an die vrauw’, dinkt d’r man.
‘Da hilt die misjien d’r mónk.’
Heë sjtiegt óp zienne fiets.
Óp de koplamp zitst inne wuppie.

joenie V

Yilmaz

Durch d’r jank van de sjoeël leuft inne Turkse jong van e joar of zivvetsing. An zieng hank leuft zie breursje mit. Heë jeet reët noa ’t lokaal va zienne vruiere meester.
‘Dag meester.’
‘Yilmaz. Mooi om je te zien.’
‘Meester ik ben geslaagd.’
‘Proficiat, Yilmaz. Wat goed.’
‘Nu ga ik naar de Hoge School.’
‘Welke richting?’
‘De Heao, meester.’
‘Dat gaat je lukken, Yilmaz.’
‘Ik denk het ook, meester. Ik heb goede punten.’
‘Weet je nog, Yilmaz, toen we op de speelplaats samen voetbalden?’
‘Ja, u juichte ook voor Turkije.’
‘In de klas hadden we naast de Nederlandse vlag de Turkse gehangen.’
‘Hebt u Turkije tegen Duitsland gezien?’
‘Wat denk je Yilmaz.’
‘We waren teleurgesteld.’
‘Dat kan ik me heel goed voorstellen. Onverdiend verloren.’
‘Ik moet gaan, meester. Ik moet mijn broertje naar huis brengen.’
‘Yilmaz, ik hoor nog wel van je. Misschien moet Turkije ooit eens tegen Nederland.’
D’r Yilmaz kiekt ‘m effe aa en trekt e duuster jezich.
‘Dan kunnen we elkaar feliciteren, Yilmaz.’
‘Dat doen we,’ zeët d’r Yilmaz. Mit e jeveul va heë lever wie iech. Mar heë laacht en winkt noa zienne meester va vruier.
‘Inne sjunne daag, meester.’
D’r meester laacht óch.
‘Wie dan óch, Yilmaz de zon kunt ummer oranje óp.
En sjiengt vuur jidderinne.’
Midde in d’r jank drieënt heë ziech um.
De hank reët in de loeët.
An de anger hank danst zie breursje mit.
Oranje hat 't.

joelie I

Vakans

De kinger lofe laachend noa de sjoeël. Ze hant sjportsjong aa en triekkoots in alle klure. Vuural van oranje.
Hü hant ze sjportdaag.
In de tèsje zitse brüedjer liemonaad, chips, sjnüts. Hei en doa rolt inne bal uvver d’r sjtoep.
Óp d’r sjpieëlplai sjtunt jet juffrouwe en meestere bijenee. De loeët weëd sjwats. Ze zient de sjoel hange. Nit lang doert ’t mieë. ’t Vingt aa tse reëne en tse ónwere. De kinger zunt enttäusjt. Mit e jezich wat óp dondere sjteet junt ze eri.
Jraad hü d’r letste sjoeëldaag. Jinne sjportdaag dis joar.
D’r reën klattert teëje de roete. ’t Wasser sjtreumt uvver d’r sjpieëlplai. D’r wink bliest hel. De beum junt wild hin en heer. An inne tak hange e paar oranje veëntjer. Ze zunt uvverbleëve van ’t jroeëse oranjefes.
In de klas sjpieële de kinger jet. E paar zitse hinger d’r computer. De res kiekt noa inne dvd. Zoeë jeet d’r daag óch um.
Wen ze noa heem junt, wunsje ze ziech ing sjun vakans. De eldere traktere óp e peks-je drinke en ing tuut chips.
An duur sjient werm de zon. De juffrouwe en meestere lofe als letste durch de sjoeëlpoats. E paar junt ziech ee drinke. Ze kenne ziech allang. In de joare zessieg hant ze nog tsezame óp de kweeksjoeël jezèse. Ze zunt vrung woeëde. ’t Sjoeëlleëve is e sjuk van hön eje leëve.
D’r inne noa d’r angere jong.
De tsiet.
Lanksaam lofe ze noa de wieëtsjaf óp d’r kirchplai.
Jet jeboage.
Inne trukt mit zie bee.
Sjoeëlmeestere vuur ’t leëve.

joelie II

bije

De körf ónger d’r sjop in de wei sjtunt leëg. Jing bije vleie in en oes. D’r nónk Joeëhan zitst óp ’t benks-je bij de hek. Heë sjwaamt ziech de pief en sjtaart vuur ziech oes.
’t Bije-vólk kroog ing krankheet. Mit d’r hónnieg is ’t dis joar jedoa. Nit inne intsieje pot sjteet óp de breer langs de moer in d’r sjtal. ’t Sjild ‘Zuivere bijenhoning’ likt in inne ek.
Vuur de ieëtsjte moal in zie leëve is heë jinne imker mieë. Heë hat ’t va zienne pap. En deë werm va zienne pap. Jans jet jeneratioeëne broezete bije rónk de körf. Noen broecht e nit de pief tse sjtóppe um noa de bije tse joa. Alling de pief um óp ’t benks-je tse zitse.
Heë is ’t jewend um die pief doa tse sjwame. De tant wool jee jesjwaam in hoes han. Dat is sjleët vuur de jardienge en de tapieët. Dat woar d’r nónk ejaal. Hem maat ’t nüks oes um an duur tse piefe. Bij jód weer zitst heë óp de bank. En bij sjleët weer in d’r sjtal.
Noen sjtópt heë ziech mit winniejer sjpas de pief. Hüekstens nog um de vleie voet tse haode.
Ing bij vleit ónger d’r sjop.
Bis ’t nieëks joar ruft d’r Joeëhan.
Heë klopt ziech de pief oes en jeet eri.

joelie III

Tromme

Hinger de sjoeël is ing jroeëse wei. Ónger inne appelboom zitse kinger in inne krink. Vuur jiddes kink sjteet ing trom. Inne Afrikaner lieërt hön wie ze mit de platte heng mósse tromme. Heë lieërt hön ’t ritme va vräud, va leed, va dank.
Midde in de wei sjteet inne jroeëse dusj. Jroeëse lü en kinger kappe mit hammere óp sjting. Ze zukke fiejoere die de sjting hön vertselle. E paar Afrikaner helpe hön. Ze sjprèche Engelsj. ’t Is jód tse versjtoa. Óch vuur de kinger.
Oes d’r busj kunt inne jroeëse jroep. Ze drage tek. Heimit junt ze hutte bouwe. De Afrikaner die bij dön mitlofe zinge lidjer in hön eje sjproach, Ghanees. De lü va hei zinge de klanke mit.
In de wei werpe ze de tek óp inne hoof. Vuurdat ze junt bouwe, èse ze ieëtsj. Óch de lü van de sjting maache paus. De trommelare hant jraad jelierd wie ze ziech jet kanne vertselle mit lü va wied voet.
Da is ’t sjtil. Ze junt èse.
Zoeë verjeet d’r daag. Mit kappe, bouwe, tromme.
In de oavendzon zitse ze vuur de hutte.
De sjting óp d’r dusj losse jet zieë va hü. En wade óp d’r daag va mörje.
De tromme klinke häusj. De Afrikaner zinge va vrid.
De lü va hei hant ing sjun vakans.
De sjoeël is tsouw.
De wei wied óp.

joelie IV

Jaad

Hinger de vinster va nommer zivve hingt e sjliderij. Bij de noaber sjteet e bild vuur ’t hoes. Ónger inne boom sjteet inne sjtool. An inne tak hingt e sjild mit ‘t woad ‘sjtilte.’ Inne man zetst ziech. Heë jenist de sjtilte.
E sjtuk wieër sjteet ing vinster óp inne jraasplai. ‘Wied kiekke’, sjteet dróp. Tusje tswai hoezer is ing koad jesjpanne. Jekluurde ducher hange draa. Ze danse in d’r wink.
Ing vrauw leuft zingend durch de sjtroas. Óp e muursje zitst inne man. Heë sjpilt jiettaar. In inne blommebak hingt inne voeëjelskauw mit ’t duursje óp. Ing kaat hingt draa. Mit roeë lettere jesjrève: ‘jouw rees’.
Vuur ’t jemeendehoes danst inne jroep lü. Inne kloon deelt ballonge oes. E meëdje dreëgt inne jroeëse hód mit blomme dróp. ‘t Bloast belle. In inne ek van d’r maat klopt inne bildhouwer e bild. In d’r speeltuin moale kinger fietse i bónkte klüre. Bij de kirch sjteet inne diechter óp ing kis. Heë leëst e jediecht vuur, ‘Veul diech heem in de vakans’.
’t Is d’r zommer va vertselle, va losse zieë. Jans jet lü dunt doa draa mit. Jister sjtong ’t in de tsiedónk. Hü kunt zoeëjaar d’r televies. Jidder daag kómme mieë lü kiekke. D’r zommer vingt aa tse broeze.
Uvver ’t fietdspad durch d’r busj kunt inne fietser aavare. Boave d’r wèg hingt e sjpandóch, ‘Kunstzomer.’
Bij ’t ieëtsjte hoes bliet heë sjtoa. Inne man hat e sjtuk van d’r jaad umjejrave. Heë zieënt noen zoam dróp. Wente langs d’r fietser leuft zeët e: ‘Koare vuur d’r honger in de welt.’
D’r fietser viert durch. De sjtroase zunt vol va lü. Heë drieënt ziech um en jeet tseruk. Went e werm langs d’r jaad van d’r zieëner kunt zeë e: ‘D’r ermód is nog inne lange wèg.’
‘Die koens broecht jee sjild,’ zeët d’r zieëner en sjträut wieër.

aujoes I

Jezich

‘t Woar inne hese daag. Mieë wie drissieg jraad. D’r oavend bringt jing keulde.
D’r Eric zitst in d’r jaad. Vuur ziech alling.
Hinger hegke en sjtrüch klinke sjtimme. Kinger sjpieële. Barbecues brenne. Lóf va jebroane vleesj völt de noabersjaf.
De zon jeet ónger. Ing jreunvink fleut in d’r berkeboom. Vleermuus vleie neer uvver. ‘t Lit jeet aa. Keëtse aajesjtaoche.
Urjens wiedvoet klinkt moezziek. Doa sjteet d’r radio kaihel. Jods-jedank wied voet. Sjloftsimmervinstere sjtunt wied óp. Kinger kanne d’r sjlof nit vinge.
Lanksaam weëd ’t sjtiller. Sjtimme jedempd in de naat. Inne inkele toeën van e jlaas of ing flesj. Hei en doa brent nog ing keëts.
D’r Eric pakt de jiettaar. Heë sjtrieëlt de sjnoare. Jans häusj vingt e aa tse zinge.

d’r mond is kótterbij vuur miech
doa jon iech óp vakans
d’r mond sjiengt kloar miech die jezich
drum jon iech doa a land

De noabersjaf loestert. Went ’t lidje oes is, jeet e eri.
In d’r mörje sjteet d’r Eric vrug óp. Heë sjlist de duur van ’t hoes. Pütsjt d’r sjtiel van de duur. Sjtikt in de sjtroas de hank óp. Inne jrós oane wöad. Inne letste jrós.
Heë jeet voet. ’t Jiettaarkóffer in de hank. Inne roekzak óp d’r ruk.
De zon klömt an d’r himmel. D’r mond wurpt zienne sjatte. Vuur d’r Eric is ’t kloar. Bauw midde óp d’r daag jeet heë a land.
A land bij dat jezich.

aujoes II

Peking

Uvver d’r lange wèg noa e ‘vakantiepark’ leuft inne Chinees. D’r Wu is e paar mond jelèje doa in inne bungalow kómme woeëne. Ze zunt mit mieëdere famillieëns. In ’t park wade ze dróp of ze vuur ummer urjens i Nederland darve woeëne. Ing tsiet jeleie zunt ze verdrève oes ’t land woa ze jeboare zunt.
’t Jroeëse China.
’t Land dat ‘t nit zoeë jenauw nimt mit de ‘mensenrechten’.
Ze wade.
Ze hoffe.
Ze hant angs um tseruk tse mósse joa.
D’r Wu leuft uvver d’r wëg. ’t Is inne werme middieg. ’t Lofe weëd lanksaam sjloddere. D’r kop eraaf. Ónger d’r erm hat heë ing flesj wien jeklemd.
D’r portier van ’t ‘vakantiepark’ bejrust hem.
‘Doa kunt d’r afhaalchinees.’
D’r Wu leuft durch. Heë zingt nasaal jet klanke mit vöal ao’s.
In d’r bungalow is d’r dusj jedekt. Zieng famillieë kiekt televies.
Sjport wiedvoet. Beijing.
D’r Wu pakt de flesj oes. Mit jroeëse lettere sjteet óp ’t papier ‘Chinees restaurant Peking’.
D’r televies jeet oes. Ze junt an dusj.
D’r Wu zeët: ‘Peking’. Ónger ’t èse nog ing paar kier. ‘Peking.’
Went heë d’r telder leëg hat, vilt e in inne depe sjlof. Heë dreumt va Peking. Woa heë ummer wil blieve.

Beijing wied voet.
Peking kótbij.

aujoes III

Zommervakans

Inne sjloech likt in de zief. Wasser sjtreumt noa d’r puts in de sjtroas.
‘Ton, wat bis te an ’t doeë,’ vroagt d’r noaberman.
‘Iech los ’t badje van d’r Jeffrey leëg, Wiel. ’t Weëd dis wèch toch jee sjun weer mieë. En nieëkste wèch jeet e werm noa sjoeël.’
‘D’r jong hat dis zommervakans nit vöal sjpas d’rva jehat,’ zeët d’r Wiel.
D’r Ton rolt d’r sjloech óp.
‘Joa, d’r zommer sjtellet nüks vuur. Reën, wink, winnieg zon. En wieviel oavende hant vier an duur kanne zitse?’
‘Mienne neëf oes Noorwegen is e paar daag bij ós óp bezuk jeweë. Deë zaat, dat ze in d’r zommer vöal lit hant en in d’r winkter winnieg. Jiddes joar ummer werm ’t zelfde. Alling ’t weer. Dat jeet zienne wèch. Mit of oane lit.’
Da drieënt d’r Wiel ziech um. Heë pakt ziech de tsiedónk oes de brivvebus.
‘Ins kiekke wat ze uvver de Olympische Spelen sjrieve.’
Óp de ieëtsjte pagina sjteet ing foto van inne tank. D’rboave sjteet: Oorlog in Georgië.
D’r Wiel jeet eri.
’t Is nit alles jood wat blinkt.
’t Oavends lieët d’r Ton d’r hónk oes. Uvver d’r wèg is e dóch jesjpanne: De scholen zijn weer begonnen.
D’r mond sjiengt dróp.
De sjoeël wurpt zienne sjatte vuuroes.
Mit of oane lit.

aujoes IV

Sjtilte

Ze lofe uvver d’r wèg tusje weie. De juffrouwe en meestere hant fes. ’t Jertie is vieëtsieg joar in ‘t óngerwies. ’t Weëd jevierd in de natoer.
Inne daag durch buzje. Berg óp en berg aaf.
Ze kalle.
Ze dinke.
Ze sjwieje.
Wie sjtil is de sjtilte?
Kanne vier dat nog? Leëve in de rouw.
Alling mit ’t hoeëgnüedieje. Wie lang hilste dat vol?
Lang jenóg um óp rouw tse kómme.
Um e sjilderij tse moale.
Ing jesjiechte tse sjrieve.
E lid tse komponere.
Nit langer. Nit sjtikke in de sjtilte. Jet wille hure um ziech vas tse haode.
Nit alling tse zieë.
Inne litpoenkt in d’r duuster zukke.
Hure en zieë.
De natoer beweëgt.
Bij e hoes teëje inne berg weëd jerèst. An duur sjteet inne ainfache hootsere dusj mit banke. Jedekt en blomme jetseerd. Ze èse en drinke. Ainfach jód. ’t Weëd jelaachd en vertselt. E jediech oes-jesjpraoche.
Went d’r oavend vilt, sjlunt ze ziech ing dekke um. In inne jroeëse iezere bak brenne knudzje hoots. De kauw veule ze nit. ’t Felt hön ing jiettaar um tse zinge. Vuurdat de zon jans ónger is junt ze noa heem. I auto’s. Mar ze kómme tseruk. Óp d’r fiets. Mit ing jiettaar en inne sjlofzak um ing naat tse blieve sjloffe.
Ing sjtilte die ziech lieët hure.

aujoes V
 
Keëts

De klokke loeë. D’r kuster maat de kirchduur óp. Ing vrauw kunt eri. Hingenaa in de kirch sjtikt ze ing keëts aa. Bij ’t bild van de Modderjoades.
Doa kómme nog mieë lü de kirch eri. D’r keëtsebak völt ziech.
Ing keëts vuur ’t besser weëde van inne kranke.
Ing keëts vuur ing jouw rees.
Ing keëts vuur vrid.
Ing keëts vuur…
In de mès leëst d’r pastoer inne brif vuur van d’r bisjof. De kirch weëd vuur ummer jesjlaose. De lü mosse noa ing anger kirch. E sjtuk hoeëjer óp.
Noa de mès sjlist d’r kuster de kirchduur. In d’r keëtsebak brenne de keëtse ziech kótter. Óp d’r kirchplai sjtunt nog jet lü. Ze hant muite um noa de anger kirch tse joa. Mar d’r Herjod woeënt uvveral. Doarum zalle ze blieve joa.
D’r kuster leuft noa de anger kirch. An e hoes teëjenuvver de angere kirch hingt ing vaan mit e sjild ‘vier hant jewonne’.
D’r kuster kiekt d’rhin. Hat zieng kirch verlore?
Heë jeet eri. Bij de Modderjoades sjtikt heë ing keëts aa.
Ing keëts vuur troeës.
Ing keëts vuur d’r Jezus. Bij wem de ‘losers’ óp de ieëtsjte plaatsj

september I

Bilder

Ing rij hoezer an d’r rank van ’t dörp. In de vaat van inne bungalow sjteet inne liechewaan. D’r doeëdejreëver d’rneëver. De heng jevauwe óp d’r boech. De klap van d’r auto is óp. De vuurduur sjeet haof óp.
Ing vrauw mit inne sjwatse jas aa leuft noa de kirch. Oes ing ziesjtroas kunt inne man. De hoare jekèmd. De klokke loeë. D’r klank va troer klinkt uvver ’t dörp.
Kótter bij de kirch lofe mieë lü.
Ze kalle. Jrusse. Sjwieje.
Óp d’r plai neëver de kirch sjtunt jet kröam van d’r zamsdiegmaat. Bij d’r visjkroam eest inne man ziech e sjtuk visj. Oes d’r radio sjalt hü nit de sjtim va Jantje Smit. D’r jreunsman sjwiegt. Heë priest nit zieng waar aa.
’t Weëd verkoat. Sjtiller wie angesj. Ze wade bis noa de mès. Da klinke werm sjtimme en moezziek uvver d’r maat.
Óp ’t terras zitse inne man en ing vrauw. Ze drinke ziech ing tas kaffieë.
An de anger zie van ’t dörp sjtunt um de tsing meter bilder va lü. Ze lofe mit jroeëse sjritte noa ’t dörp. Ze drage ing tèsj. Ee bild zitst óp ing bank. Rèst ziech oes. Kunt va wied.
Inne oldtimer viert verbij. Mit blomme jetseerd. D’r chauffeur hat ing kap óp. Hingerdri zitst inne jónge man. Heë hat e broetsboeket in de heng.
’t Dörp óp zamsdiegmörje.
’t Is e kómme en joa.
De tsiet sjteet sjtil.
De tsiet jeet.
I bilder verpakt.

september II

Sjutsewei

Zóndiegmörje óp de sjutsewei. De mès vingt um nüng oer aa. De sjutse zunt vrug óngerweëgs. ’t Is drüeg. Hoffentlieg d’r janse daag. De vane óp d’r körf van de sjissjtang sjtunt sjtrak in d’r wink.
De koerjonge kómme eri. Tswai jeeslieje d’rhinger. Inne Dütsje en inne Hollendsje. De mès weëd jeleëze in ’t Dütsj. A beidserzieë van d’r altoar sjtunt vanedreëjere. Bij de concentratie sjtrekke ze de vaan.
In de wei zitse de könnigke óp sjteul jerijd. Hei en doa hüetste ’t kliengele van de zilvere plate. Ze haode de jetseerde hud vas óp d’r sjoeës. Versjiede hant vere dróp. Angere inne lauerkrans.
Óp de ieëtstje rij zitse de besjture. Sjtrak in ’t pak. Ze loestere mit ernste jezichter. Óch hön vrauwlü drage sjiekke kleier. Mieë noa hinge weëd jemoeld. Zunt de antsug jet jeknoeveld en weëd ’t jreun valer. D’r sjtaof van de könnejinne is billiejer. An d’r sjloes zingt d’r koer e lidje uvver ’t jreun van ’t jraas. ’t Jeet uvver ‘t ainfache leëve woa ‘t oeëts allenäu bejon. ’t Klinkt de sjutse wie moezziek in de oere.
Noa de mès jieët ’t kaffieë en brüedjer. De ieëtsjte pöt beer weëde jetsapt. Bij d’r bongsverkoof sjteet ing lang rij. Ónger de sjissjtang verzamele ziech de sjutse- könnigke oes de jeëjend. De krütsböag weëde jesjpanne. De piel vleie in d’r körf. ’t Is nog vrug. D’r voeëjel uvverleëft ’t bis noen tsouw.
D’r sjutsekönnik weëd jemintlieg sjpieë in d’r middieg wakker.
Zoeëlang mós d’r boag jesjpanne blieve.
De piel sjisse durch de loeët. Aaf en tsouw vleit e sjtuk van d’r hootsere voeëjel aaf.
’t Sjutsejreun weëd lanksaam blauw. D’r nuie könnik kunt kótterbij.
De könnejinne sjtrieche ziech de vauwe oes ’t kleed. Ze lofe durch de wei. Aaf en tsouw mósse ze inne hak oes ’t jraas trekke.
Weë weëd d’r nuie könnik van de jeëjend? Wat maat ’t óch oes.
Weë truft deë betsaalt.
D’r voeëjel is ’t duppe.
En d’r jewinner is d’r krütsboag.

september III

Nünghónged joar

De sjtad hat fes. Ze besjteet nünghónged joar. Dat weëd jroeës jevierd. Zóndiegmörje is ing hoeëgmès. Óch d’r bisjof en d’r vicaris zunt doa. D’r dechant kriet ing medalieë.
Noa de mès is óp d’r maat e jroeës frühsjtück. De zon sjiengt. ’t Is jemuutlieg. Laachende jezichter an lang duzje. Neëver d’r bisjof zitst inne projectontwikkelaar. Teëjenuvver hön d’r vicaris en d’r dechant.
An d’r rank van d’r maat lofe d’r kirchemeester en d’r kuster van de kirch die durch d’r bisjof jesjlaose weëd. Vol ónjeleuf kiekke ze noa de jeleuvieje jezelsjaf.
Ze hauwe ’t hön nog zoeë beloafd. Üng kirch bliet óp. Ze is jód óngerhouwe.
D’r bouwkundieje jeeslieje Stassen jenisset van de kirch. Heë verzukket ze óp de monumentelies va ‘naoorlogse gebouwen’ tse krieje. Laider is heë vöal tse vrug jesjtórve.
Neëver de kirch likt ing sjpiksjplinkternui ‘brede school’ mit mieë wie vunnefhónged kinger. Lü va versjillende kirché wirke doa tsezame. Jans jet seniore woeëne besjermd i nui woeënónge. Rónk de kirch is nog plaatsj vuur mieë nuibouw.
De 75 mèsdener en acoliete van ing anger parochie hant óngerdaach vónge in de kirch. Jiddere vriediegoavend kómme ze mit hön eldere bijenee in ing woenóng van de kirch. Ze dunt mit an ‘t St.Maartensfes in de sjtroase van ‘t vieëdel mit hóngede kinger, ‘t toerezinge in d’r advent en d’r leëvende krissjtaal óp hillieje oavend mit ing kingermès vuur mieë wie doezend lü. ’t Vurriegsjoar hant ze tsezame mit ’t famillieëkoer óp d’r elfde van d’r elfde ing dialekmès jehaode. Bij ‘t 25 jöarieg joebielejoem van d’r pastoer zatse ze e joegendfes óp de bee mit mieëdere koere.
Vol ónjeleuf lofe ze durch, d’r kirchmeester en d’r kuster. Wat hant ze verkierd jedoa? ’t Jong zoeë jód. ’t Vieëdel vol leëve.
Wievöal hantseechnoenge woare ‘t? Zoeng kling doezend. Va lü die nog nit lang jeleie jeld bijenee jesjraapt hant vuur e nui daach. Wat nótst ‘t. Misjien hulpt d’r paus.
Nog eemoal kiekke ze um.
D’r dechant en d’r vicaris laache nog ummer. D’r burjemeester sjtikt ziech ing tsiejaar óp. D’r projectontwikkelaar sjud d’r bisjof ing tas kaffieë i.
Zieëlieg weë jeleufd.

september IV

Bank

In ing drieën van d’r riechswèg sjtunt e kapelsje en ing bank ónger tswai beum. D’r Toeën zitst jraad went d’r John kunt aalofe. Deë is kóm e joar jepensiejoeëneerd. D’r Toeën al mennieg jöarsje. En hat al jans jet sjtonde óp de bank jezèse.
‘Toeën sjuuf ins ing bats. Doe weëds ummer dikker.’
‘Dat zeët d’r richtieje. Zets diech, de bank is jroeës jenóg.’
‘Doa hast e reët, Toeën. De bank hei die deed ’t vuur ós. Mar die doa hinge.’
D’r John wiest noa de uvverzie van d’r wèg. Doa likt de INGbank.
‘Of die ’t lang hilt?’
‘Auw wat, John. Vuur de Hollendsje banke broechste jinne floep tse han.’
‘Wat hü in Amerika is, kan mörje bij ós zieë.’
‘Bis te jek. D’r klinge ‘spaarder’ broecht jinne floep tse han. Of bis doe inne sjtille rieche?’
‘Woar dat woar, Toeën.’
‘En went ’t allenäu jet winniejer weëd, sjleët broecht dat nit tse zieë. Wie hauwe vier ’t vruier? Vrug noa bed. Vrug óp. Jing haitsoeng durch ’t janse hoes. Ing bóks vuur ’t zóndiegs en ing vuur durch de wèch. Ing appeltsien woeët jedeeld en kompot woar de jreuns vuur bij de eëpel.’
‘Dat is óch lang jeleie.’
‘Joa, dat is lang jeleie, John. Iech dink doa nit mit pieng an tseruk, mar mit sjpas.’ ‘Iech wil ins zieë, went de banke kraache, Toeën.’
D’r Toeën sjteet óp.
‘Da zetse vier ós óp inne sjtee.’
Heë sjtikt d’r wèg uvver.
‘Da is de rente ing kauw vót,’ ruft d’r John hem noa.
D’r Toeën jeet noa d’r pinautomaat. ’t Jeld deed heë ziech in de büesj. Die sjtikt e in de vóttetèsj.
‘Vuur ing werm vót,’ ruft heë laachend.
D’r John sjteet óch óp.
De bank kraacht e bis-je.
En dat van inne klinge 'spaarder'.

oktober I

Inne daag wie hü

De letste eppel weëde jepload. Langs d’r wèg sjunt autoots. Fietse ligke hinger de hek in ’t jraas. Oes thermoskanne weëde bechere kaffieë i-jesjód. De vol kiste sjtunt jesjtapeld bij d’r i-jank van de wei. De poats sjteet óp.
D’r boer kunt aavare um de kiste noa d’r hof tse bringe. Vuurdat heë jeet lane, sjud heë ziech óch inne becher i. Heë numt inne sjloek. D’r becher hilt e kót bij d’r mónk. D’r werme kaffieëdamp sjtriecht langs ’t jezich.
Durch de poats kiekt heë oes uvver ’t land. De mörjezon brikt lanksaam durch d’r nieëvel. Klure weëde lieët jebore. Inne sjlaier van d’r nuie daag. Ing rouw kunt uvver d’r boer.
’t Bedrief is nog van zienne opa jeweë. Heë hat ’t va zienne pap uvverjenoame. Zörg vuur ’t bedrief. Zie janse leëve lang. Wie lang nog? Ejentlieg wille doa nit aa dinke. Nit wieër dinke wie e joar. Nit wieër wie de nui eppel. Jenóg eppel. Óch dis joar? Wie dan nog, ummer zörg.
Zörg vuur ’t bedrief. Zörg vuur zie leëve. Ónrouw.
Mar óp inne daag zoeë wie hü, jeëve de nieëvelklure inne jlans va rouw.
Va dank.
Vroeë wie e miensj.
Jelosse durch de joare.
Zoeë jeet ‘t wieër.
In inne daag wie hü.

oktober II

Pefferneus

In de drozjerie kroame ze tute mit pefferneus in e rek. Óp de tieëk bij de kassa ligkt e sjteëbelsje jekluurde bledjer mit Dütsje St.Maartenslidjer. An duur sjteet óp d’r sjtoep e jroeës sjild, ‘gekoelde frisdranken’. Ing res van d’r zommer.
Inne man kunt aalofe. Heë bliet sjtoa. Kiekt duch de etalaasj. Maat lanksaam de duur óp en jeet eri. De vrauw hinger de kassa jrust hem vrundlieg.
‘Jeet ‘t, meneer Theunissen?’
Heë laacht ins.
‘Wen iech sjton, jeet ‘t.’
De vrauw laacht óch.
‘Vier mósse mar d’r mód dri haode.’
Mit ing razelende hank wies te noa de pefferneus.
‘Is dat nit jet vrug?’
‘Zoeë is dat hüetsten daags. Al mós vrujjer en flotter.’
‘Jef miech mar ing tuut.’ Da waat heë effe. ‘Vuur ’t klingkink.’
De vrauw sjleet de kassa aa.
‘Dat zal ziech vruie.’
Heë pakt ziech de büesj.
‘Nè, iech lek ze nog ing tsiet voet.’
‘Uur broecht ze noen nit tse jelde, meneer Theunissen. Vier hant nog pefferneus bis in d’r detsember.
‘Nè, nè. Da han iech ze al in hoes.’
Heem lekt heë ze in de kas. Óp de haitsoeng sjtunt e paar tute mit walneus. Rónk Tsinterkloas zalle ze drüeg zieë. In de brivvebus likt e bledje mit vöal sjpieëljód van d’r Sjwatse Piet. ’t Is kóm oktober. Heë zetst ziech in d’r sjtool neëver de vinster. Óp d’r televies vertselt inne Hollendsje artiest uvver ‘zieng kerstshow’. Doa weëde vunnefenvieëtsieg lidjer jezónge. Misjien éé krislidje. Dat wist heë nog nit. D’r Theunissen zetst ‘m aaf. Heë kiekt eroes.
’t Is kóm herfst, mar um hem hin is d’r winkter al kótbij. Me kan nit wade.
Vuur hem kan ’t nit lang jenóg doere. Darf ‘t ruiieg nog zommer zieë.
D’r nieëkste daag leuft e werm an duur. ’t Bus-je mit ’t sjpieëljód jevauwe in de tèsj. Heë jee jet jelde vuur zie klingkink. Da hat heë dat al in hoes.
Doe wits mar

oktober III

Antwoad

Mit d’r tellefóng an ‘t oer sjteet d’r Niek bij de vinster. Heë sjprikt ‘t antwoadapparaat i. Jraad óppen sjtroas hat heë d’r Lou jetróffe. Heë vertsald hem, dat zie broor krank is. De lóf hauw noajelosse. Vöal sjpatsere is nit mieë d’rbij.
Joarelang hauwe ze tsezame jespatseerd, d’r Niek en d’r inne Niek. Bauw eëve aod en d’zelfde vuurnaam. Neëveree jónge ze durch de joarestsiete. Drónke ziech in d’r zommer e beer óp e terras. In d’r winkter nieppete ze an d’r Els in e jemuutlieg wieëtsjefje. Dreumete tsezame ing welt bijenee. Bis óp inne daag d’r inne Niek inne angere wèg isjloog. Heë woar ejentlieg inne man vuur ’t wasser. D’r angere Niek trók mieë de berje. Tse lang hauwe ze durch e dal jelofe. Ze woare oes-jemoeld. Ze zoge ziech nog kóm.
Noen noa al die tsiet belt d’r inne Niek d’r angere. E benke weëd i-jesjpraoche. Noa d’r piep.
‘Niek hei mit d’r Niek. Iech han jraad d’r Lou van üch jezieë. ’t Jeet nit zoeë jód mit diech, hoeët iech. Iech wil diech vöal sjterkte wunsje. Los ’t diech jód joa, Niek. Vier hure vanee.’
Mieë plaatsj is nit dróp. Mar hant ze ziech nog mieë tse zage?
D’r inne Niek hat jing lóf mieë um noa ’t wasser tse joa. D’r angere is d’r berg eraaf kómme.
’t Dal is e antwoadapparaat woeëde.

oktober IV

Airmiles

Reëts neëver de duur van e jroeës warehoes hange de kleier vuur de jonglü. ’t Is druk. De moezziek sjalt. Nit tse uvverhure. An de linkerzie kriet me tseerroad, sjnüts, enveloppe, kate, parfuum. De moezziek sjpilt. E lidje van d’r Robert Long. Zieng sjtim um tse hure, tse loestere.
Ing etaasj hoeëjer klinkt nog ummer ’t lidje. Nit zoeë hel wie ónge, mar waal besser tse versjtoa. ’t Is rui-ieg. Hei en doa lofe jet lü tusje winkterjes. Kleierhöak sjuve.
De roltrap jeet nit hoeëjer wie d’r veerde sjtok. Bij de meubele is ’t müs-jenssjtil. Van ’t lidje kan me jraad nog e paar rejele hure. Ing vrauw zingt mit. Himmels. Ónger ’t daach van ’t warehoes.
Bij de kassa sjteet ing cd van d’r André Hazes aajepriest vuur 5 euro. Bij tswai-doezend airmiles vuur 4 euro.
An duur wingt inne frisje wink bleer óp durch ’t winkelcentrum. ’t Is al inne mond herfs. De zommertsiet leuft óp zie end. De zon kunt sjpieë óp. Orion steecht ziech in d’r mörjeduuster.
Airmiles wiedvoet sjweëve ze, de sjtimme.
’t Klinkt zoeë kótbij.

november I

Rogier

Ing kling parkeerplaatsj langs inne hoopswèg. Jraad jenóg plaatsj vuur e paar autoots. An d’r rank van de sjtrüch sjteet e krüts. E wies krüts mit sjwatse lettere, ‘Rogier’. Frisje blomme ligke óppen eëd. Herfsblomme. Inne jrós va wem, vuur wem? ’t Is nit de plaatsj um ziech doeëd tse vare. Mieë um ziech doeëd tse wade. Um oes tse roetsje bij d’r loof van ’t jeveul hingernoa. Of woar ’t sjaloeësheet die hem dong sjtrüchele?
’t Verkier raast uvver d’r wèg. Bleer winge óp. Valle óp ’t herfs-jraaf. De parkeerplaatsj oane lampe. D’r duuster verbergt jesjiechtens vuur ’t daaglit. Jesjiechtens va leefdevräud wie kót da óch.
Sjpore va autobeng in d’r drek. In inkele pool wasser van d’r letste reën.
Sjtóppe, oessjtieje, blomme neerlekke.
De autolampe sjtrieche ’t krüts. Voetvare.
’t Jraaf is duuster.
D’r Rogier sjiengt in de

november II

Mósjele

Teëje de roet kleëft e blad. De letste bleer vleie van de beum. ’t Sjtormt an duur. In hoes is ’t jemuutlieg werm. D’r hootskachel vónkt. In de kuche rücht ’t noa ullieg en breedloof. Óp de forneus kaocht inne kessel mósjele.
In ’t tsimmer is d’r dusj jedekt. Dierek sjuve ze aa, famillieë en vrung. Jemindlieg koame ze in de herfsvakans bijenee um mósjele tse èse. Mar in de letste joare hat dat ziech je-enderd. De kinger zunt oes ’t hoes. En woeëne zoeëjaar jet wieër voet. Mit d’r datum weëd jesjuufd um ziech mit ze allenäu tse kanne treffe. Zoeë kunt rek i traditioeëne. Wat bliet is dat me ziech ópee vräut. Me ziech jet vertselt. Tsezame an dusj. Óp de jrens va zommer en winkter. ’t Sjpel va lit en duuster. D’r tsinterkloas kunt kótterbij. De loeët sjprikt va printebakke.
Bis in d’r oavend zitse ze nog an dusj. In de kump leëg sjelpe. Wie e koenswerk inee jesjoave. Ing inkele eje-jesjelde friet weëd mit de vingere oes d’r kómp jevisjd.
Went d’r dusj aafjerümd is, werme ze ziech nog jet bij d’r kachel. D’r letste sjloek jedrónke. ’t Nieëks joar zalle ze ziech werm bij d’r mósjele-dusj treffe.
Urjens in d’r herfs.
Wied jenóg voet van de zommervakans. Nit tse kót bij tsinterkloas.

november III

Jriepsjpriets

’t Hauw jet jevrore. D’r posbode leuft durch de sjtil sjtroase. Inne auto sjtart. Óp d’r ek van de sjtroas sjtunt jonge en meëdjer. Ze wade óp ee um noa sjoeël tse joa. Oes ing brivvebus sjtikt ing tsiedónk. D’r posbode duit ze wieër eri. Tswai brivve sjtikt heë d’rhinger. Inne brif vuur inne nuie pas en inne vuur de jriepsjpriets. Um de vunnef joar mós d’r pas vernuit weëde. D’r kop óp de pasfoto endert ziech jiddere daag, mar dat is nit tse zieë. Waal noa vunnef joar.
De jriepsjpriets weëd jiddes noajoar jezatsd. Vuur d’r winkter, aabevoale an lü boave de zessieg. Ze zunt inne risicogroep. Me weest mar noeëts. D’r winkter kuns te zoeë mar nit mieë durch. Bij d’r dokter sjtunt ze jerijt, de jriesköp. ’t Pietsjt kóm. D’r winkter is jered.
Heem in d’r jaad junt de tulpeböl noa jen eëd i. ‘t Rücht noa herfs. Noa voetjoa.
’t Jieët vräud, ’t wade óp vrugjoar. I böl verpakt.
Me preuft de klure.
Oane ze tse zieë.
Oane sjpriets.
D’r herfs is vrugjoar

november IV

Mörjelid

Óp wirkdaag, rónk dezelfde tsiet junt de kleppe van de brivvebusse óp en tsouw. Jidder brivvebus hat zienne sjal. De tsiedónke valle in de bus of in d’r jank. Hei en doa bliet e sjtuk van de tsiedónk eroes sjtèche. D’r vóstrit van ’t meëdje is jód tse hure. ‘t Verdeent ziech jet mit ’t rónkbringe van de tsiedónke. ’t Nuits roetsjt ‘m durch de vingere.
D’r nuie president van Amerika. De recessie in de welt en ’t jesjoemmel rónk de Blijde Boodschapkirch. Fusie va foesbalklüb en klöpperij rónk d’r elfde van d’r elfde.
’t Meëdje zingt. De wöad zunt alling durch ‘m zelver tse versjtoa. De toeëne danse in de sjtilte. In de sjtroas bletsjt inne hónk. Deë maat de noabersjaf wakker.
’t Meëdje leuft wieër. ’t Zingt en bringt nuits, wie dan óch. In zommer en winkter, wie ’t weer óch is.
’t Zingt e mörjelid. Um werm i tse sjloffe. Diech tse vräue óp d’r nuie daag.
Óp de tsiedónk va mörje.
Óp ’t mörjelid.

november V

Winke

D’r Tsinterkloas viert óp zie peëd durch de sjtad. Heë laacht en winkt. Jenauw wie de könnejin winkt noa de lü, d’r president noa zieng sjtimmere laacht.
De kinger vräue ziech. D’r hillieje man bringt jet um tse krieje. Fotografe maache bilder vuur in de tsiedónk. ’t Fes va sjenke is nuits.
E sjtuk wieër óp d’r weltbol vare tsoldate in ing jeep durch de sjtad. Ze laache, mar winke nit. Ze sjisse.
De kinger doa hant honger. Fotografe maache bilder vuur in de bleer. Ze kniepse ’t lifste de hongerende kinger. De ribbe óp ’t lief bringe ze zoeë jód wie meuglieg i bild. Ieëlend betsaalt ziech jód. De kinger vräue ziech nit. Ze kriesje, zitse, sjravele. Wade óp èse.
D’r Tsinterkloas viert durch de sjtroase. Heë jieët zie peëd de sjpore. Misjien kunt e óp tsiet. Óp tsiet vuur de hongerende kinger.
Hillieje man los joa.

detsember I

Bóch

Midde in ’t bucherjejsef sjteet inne dusj. De nuitste bucher ligke doa-óp oes-jesjtald. Ing vrauw pakt ziech e bóch van inne sjtabel. ’t Jeet uvver d’r burjemeester en d’r poliesekommisaar. Ze hant in d’r krich mit de Dütsje jehaode. Inne man mit inne jrieze baad kunt neëver heur sjtoa.
‘Dat ze doa toch uvver óphoade. ’t Is zoeëlang jeleie.’
De vrauw kiekt d’r man ins aa en bladert wieër in ’t bóch. D’r man kalt wieër.
‘Die tswai hant ós jered. Angesj hauwe vier mit de evacuatie allenäu in ’t oste jezèse i plaatsj van in ’t Mergelland. Doa zal wal in dat bóch nüks uvver drin sjtoa.’
De vrauw maat ’t bóch tsouw.
‘Wie kant uur noen zoeëjet zage? Dat sjtimt jaaroes nit. De kommandante van de Dütsje zie en de Hollendsje zie hant doavuur jezörgd. Angesj sjrieft uur zelver mar ins e bóch uvver wat uur zaat.’ zeët ze.
D’r man jriemelt ins.
‘Mieng betste vrung zunt Dütsje. D’r krich is jeweë.’
De vrauw leuft noa de kassa um ’t bóch aaf tse rechene. Da drieënt ze ziech um noa d’r man.
‘Mienne pap woeët ópjepakt en aafjeveurd noa ‘t oste. Heë woar verroane durch inne polies. Dat woar zienne pries van de vrijheet.’
D’r man van ’t bucherjesjef sjleet de kassa aa.
‘In krispapier ipakke,’ vroagte.
‘Joa jeer, ónger d’r krisboom zal iech ’t vuur mienne pap oespakke.’
D’r man mit d’r jrieze baad leuft eroes. Heë hat nüks jejole. Waal jet krèje. E aod bóch. Midde óp d’r dusj van ’t bucherjesjef.
‘Vrid is jet va alle tsiete en alle lü’.

detsember II

De lü van d’r krisboom

Jiddes joar weëd óp d’r plai bij ’t kapelsje inne krisboom ópjezatsd. Ze zunt lang jeleie aajevange mit e beumpje en ing krib. D’r ieëtsjte zamsdieg noa Tsinterkloas junt ze noa d’r busj um ziech e dennebeumpje oes tse zukke. De jonge van d’r krisboom, zoeë neume ze ziech, kómme al zingens tse vós tseruk. Aaf en tsouw maache ze huu um ziech e drüpje tse drinke. Mit vöal plezeer tsere ze d’r boom en bouwe ze d’r sjtal.
Óp ee moal koam inne óp ‘t iedee um e kristoneelsjtuk óp tse veure bij d’r sjtal. ’t Jeld van de ‘vrije gave’ broeche ze um tse sjpare vuur nui kribhillieje. De auw bilder zunt nit e zoeë sjun mieë.
’t Succes is jroeës. ’t Jeld vuur e paar bilder hant ze al bijenee. Urjens in d’r zommer besjlisse ze inne richtieje regisseur tse vroage. ’t Kost wal jet, mar da kan ’t waal e sjtuk weëde woa mieë lü hin kómme, wie alling oes de noabersjaf. En ’t is óch ezoeë. Va wieë en zieë kómme lü kiekke. Ze kanne d’r regisseur betsale en haode zoeëjaar nóg jeld uvver. De nui krib kanne ze bauw aasjaffe.
D’r regisseur bedinkt ziech vuur dis joar e jroeës sjpektakelsjtuk oes tse veure. Tribune mósse jebouwd weëde. Jroeëse krisbeum zalle mit vrachweëns va wieds kómme.
E deel van de jonge zient ’t wal zitse. ’t Succes van ’t toneelsjuk sjmaacht noa mieë. Doa zunt al e paar die neëver de sjong lofe. In de wieëtsjaf hant ze ‘t hükste woad. De angere hant floep ’t jesjpaarde jeld kwiet tse weëde. Ze vinge ’t risico tse jroeës. D’r regisseur is wus. Heë jeet noa ing anger plaatsj ’t toneelsjtuk ópveure.
De jonge van d’r krisboom junt werm noa d’r busj. Zinge dunt ze dis joar nit mieë. Waal sjtunt in d’r sjtal nui bilder. ’t Jeld wat nog tse kót is, hant ze oes eje tèsj betsaald.
Sjtoots junt ze noa heem. Mit werm vus.
Jinne leuft mieë neëver de sjong.

detsember III

Midde winkter

Inne fietser viert durch e clichédecor van e tejatersjtuk. D’r mond sjteet jroeës en vol in ing va sjwats noa blauw klurende loeët. An de anger zie waast ing sjtrief van ummer mieë jeël in ’t roeë.
D’r vruie mörje en de vruuskauw hilt janse pelotons óp d’r zamsdieg i jen bed. Nit deë inne fietser. D’r sjtille mörje is vuur hem.
Vuurzichtiejer wie angesj viert e. Hei en doa ligke bevrore peul óp de sjtroas. Ummer mieë auto’s raze verbij. Ze vare rimpele in ‘t natoerkleed.
De sjtrief is jewase in inne bol. An d’r horizon tseechene beum, sjtrüch, kirch, mölle, hoezer ziech sjwats aaf. D’r fietser wurpt inne lange sjatte uvver de bevrore velder. D’r mond verbleecht. De wiesse daacher in de dörper zunt va wieds tse zieë.
Midde winkter in ’t hüejelland.
Bij ing hek, oes d’r wink sjtiegt e aaf um ziech ing bóttram tse èse. De kauw jeet durch de häusje. De vingere en tsieëne tintele. Flot sjtiegt e werm óp um ziech werm tse treëne. D’r oswink sjnieët ’t jezich ónger d’r bril, mutsj, helm roeë. ’t Drinke vilt nit mit. In d’r bidon zitst ies.
Heë jenist de natoer. Jenist doa e deel van tse zieë.
Teëje de middieg kunt e werm heem. De zon kunt nit hoeëg. De temperatoer jeet boave noel.
Bij ziech in de sjtroas hange drei krismentjer an ing koad oes e sjloftsimmervinster. Ing vrauw sjteet hinger de roet. Ze bekiekt ziech deë bezuk. An e anger hoes fliekkere lempjer. Ze junt nerveus oes en aa. Hinger de vinster likt inne nakse engel. Deë wermt ziech óp de vinsterbank en vräut ziech óp bezuk.
D’r fietser sjtiegt vuur zie hoes aaf en jeet eri.
Deë mörje woar vuur hem e tseerroad, e jesjenk, e fes.
’t Fes va midde winkter.

detsember IV

‘t Wienjesjef

‘Wat hauwt uur jeer,’ zeët de vrauw van ’t wienjesjef.
D’r man holt ing van zieng heng oes de tèsj van d’r winktermantel. Heë wiest hinger de vrauw. In ing moerkas sjtunt flesje sjterke drank. Óp ‘t ungesjte bret sjtunt hankflesjer jereit.
‘Jeft miech ee,’ zeët heë.
De anger hankt kunt noen óch oes de tèsj. Doa-i hilt heë e brifje va 20 euro vas. ‘Ipakke meneer?’
Heë winkt mit d’r kop en lekt ’t brifje óp de tieëk. De vrauw sjleet de kassa aa. Mit ing hank sjtikt heë de flesj i jen tèsj. De anger hank sjtikt heë oes vuur ’t wesseljeld.
‘Nog inne sjunne middieg,’ zeët de vrauw.
D’r man knikt en jeet eroes.
‘En wat häut uur jeer, meneer Wings,’ kalt ze wieër óp d’rzelfde toeën.
‘Inne zusse wiesse wien.’
Ze kunt hinger de tieëk oes.
‘Da kan iech üch deë hei aabeveële. Inne ‘fruitige’ wien. Nit duur. In ’t vakblad weët e besjrève als jód.’
‘Da jef miech dem mar.’
‘Is e vuur üch?’
‘Um Joddeswil nè. Iech drink zoeë jet nit. Jef miech mar inne whiskey.’
De vrauw sjteet werm hinger de tieëk. Ze drieënt ziech um.
‘Kiek da mar ins hei. Va ónge bis aove.’
Óp de ungesjte plank sjtunt de billieje flesje en óp de öavesjte de dure. D’r Wings wiest ing flesj óp ‘t öavensjte bret aa. De wienflesj pakt ze mit cadeaupapier i.
‘Hei, meneer Wings. Hei kant uur inne pries mit winne.’
Ze jieët hem e paar keëtsjer.
‘Bij jidder tsing euro die uur jeld kriet uur ee.’
‘Iech han toch jee jeluk. Iech sjpil al vunnefentswantsieg joar in de sjtaatsloterij. Noeëts jewonne. Joa, ins vunnef euro. Dat woar ’t óch.’
‘Jeluk, meneer Wings, is vuur jidderinne. Al is ’t mar vunnef euro.’
D’r Wings kiekt zoer.
’Iech wunsj üch ing jouw roetsj, meneer Wings.’
Heë jeet eroes.
‘Jeluk,’ rauwelt e nog ins bij de duur.
D’r man van de hankflesj sjteet nog an duur vuur ’t jesjef. Heë sjteet bij inne angere man. Deë drinkt d’r dop van de flesj leëg. Ze laache en lofe durch. D’r Wings leuft hinger hön aa.
‘t Ungesjte en öavensjte bret. Ing moerkas va jeluk.