Verhalen uit de lagere schooltijd in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Ik zat toen op de jongensschool Tharcisius in de Kerkraadse wijk Holz.




(laat u voorlezen!)


 

Krismes

 

D'r daag vuur krismes is vöal tse doeë. Me is jans besjeftiegd mit 't jroeëse fes. Bij d'r Pee heem hant ze in de bekkerij de naat durchjewirkt. D'r Pee mós mithelpe in 't jesjef. Heë is al vrug óp. 't Is nog duuster. De ieëtsjte konde sjtunt al vuur de duur. Lanksaam weëd 't kloar. De zon kunt óp. Sjiengt bleech oranje durch d'r mörjenieëvel. D'r Tien leuft noa d'r kapper. Doa mós heë wade vuurdat e an de rij is. Tswai man zunt vuur hem. Bij d'r konsum hat 't jroeëse jesjef ziech jans jevöld. De lu sjtunt in de rij mit taesje in de heng. Hingenaa sjteet d'r Lei. D'r Al jeet langs hem. Mit muite dreët heë de sjwoar taesj. Uvver d'r kirchplai leuft d'r kuster. Heë maat de kirchduur óp. D'r Lou sjteet tse wade. De koerjonge profe dizze mörje de naatsmaes. Bij d'r Wiel heem tsere ze de tsimmere en d'r jank mit dennetek. Zienne pap zetst an duur d'r denneboom in inne vós. In 't jódtsimmer sjteet d'r dusj veëdieg woa-óp d'r boom kunt tse sjtoa. Wen 't kriskinke 't naats de jesjenker bringt, zalle de engeltjer d'r krisboom tsere.
Vuurdat me 't wees, is 't noamiddieg. De zon jeet vrug ónger. 't Is middewinkter.
Óp d'r zölder is e tsimmer jemaad woa de badebuut i sjteet. D'r inne noa d'r angere jeet in de buut. Ringwaesje vuur 't krisfes. De zóndiegse kleier ligke en hange veëdieg in de kas. Um zivve oer junt de kinger de trap eróp noa jen bed. Vrujjer wie angesj. Ee van de sjwestere, 't Mia leëst nog ing kris-jesjiechte vuur. De jonge hant óp hön zöldertsimmer ing krib jebouwd mit jrottepapier. E paar lempjer sjienge in d'r duuster. Ze zitse mit dröadjer vas an ing batterij. Ze zinge nog e paar krislidjer. Da junt ze sjloffe. Ze mósse vrug ópsjtoa um noa de naatsmaes tse joa. D'r Wiel kruuft ónger de dekke. Heë kan nit flot d'r sjlof vinge. Zoeë vräut heë ziech óp 't kriskinke.
Midde in de naat sjpilt de harmonie óp d'r ek van de sjtroas ónger inne lampepoal. De jonge zunt kloar wakker. Vanoes 't zöldervinster kanne ze de moeziekante zieë. Jraad wen ze Stille Nacht sjpille, hure ze va wieëd inne brommer aakome. 't Is inne man deë van de koel kunt. E sjtuk van 't lidje jeet verlore in d'r krach van de knalpief. De jonge kanne duudlieg zieë, dat 't d'r Trompetter is. Inne man oes de noabersjaf. Ze valle bauw oes de vinster van 't laache. D'r Trompetter óp inne brommer in de krisnaat kweer durch Stille Nacht.
E paar sjtond hant ze nog kanne sjloffe, wen d'r wekker i hoes aafleuft. 't Jroeëse moment kunt kótterbij, tsezame noa de naatsmaes. De sjuufduur noa 't jód tsimmer is tsouw. Doahinge wade de kris-jesjenker. Mar de nuisjieriegheet mós nog betswónge weëde bis noa de maes. Um veer oer zunt de banke in de kirch bauw allenäu bezatsd. Nog ing sjtond wade vuurdat de naatsmaes aavingt. D'r Wiel kiekt ziech de oge oes. D'r jeróch va dennebeum. D'r krissjtal i keëtselit. Heë zitst mit de angere jonge bijenee óp de kingerbenks-jer. D'r meester de Plaat is óch doa. Heë mós óplette dat de jonge sjtil zunt. Mar dis naat broecht e dat nit. Ze zunt wóngerlieg sjtil. Um kloksjlaag vunnef oer kunt d'r pastoer mit tswai kaplöans oes de sacristie. Vuuróp e jans deel maesdenere mit keëtse en sjwamende wierooch. D'r Lou leuft middedri. Heë kiekt noa de jonge en sjniet e jezich. D'r koer zingt mieërsjimmieg Stille Nacht. Ing wólk va rouw en vrid daalt in de kirch neer. D'r Pee jaapt e paar moal. Heë is nog mui. D'r Tien veult mit ing hank of de hoare nog sjun reët ligke. Hingenaa zitse d'r Lei en d'r Al. Ze koame als letste eri. Drei maese weëde jeleëze en vöal jezónge.
Noa dik tswai sjtond jeet me werm noa heem. D'r Wiel leuft an de hank van zienne pap. Ze kieke noa de sjtere. Inne kloare himmel. 't Is kaod. De daacher wies- bevrore. Heem maat de mam de duur óp. Ze is nit mit noa de kirch jejange. Ze hat d'r dusj jedekt en óp 't hoes jepaast. Noen kunt 't jroeëse moment. Boave de sjuufduur hingt ing roeë oes-jevauwe papiere klok. D'r pap sjteet drónger. Heë maat de duur óp en duit d'r sjtekker van de lempjer in d'r sjtópkontakt. Ing zieë va lit sjiengt oes d'r krisboom. En róngserum jesjenker i krispapier. D'r Wiel hat zie jesjenk dierek jezieë. Flot pakt heë 't oes. Zieng oge sjtroale va vräud. E paar foesbalsjong. 't Lifste zouw heë ze aadoeë en d'rmit joa foesballe. Mar doa mós heë nog mit wade bis noa de krisdaag. Wieër wie passe kunt e noen nit. De vräud is nit winniejer. Tsezame zitse ze nog lang an dusj.
 An duur weëd 't lanksaam kloar. De mam jeet noa de vrugmaes. De kinger sjpieële mit hön nui zaachens ónger d'r krisboom. D'r Wiel sjpieëlt mit d'r Frans. Deë hat ing garaasj mit autoots kraeje. E paar moal zitse ze d'r ieëtsjte krisdaag a jen dusj. 't Oavends vuur 't sjloffe-joa jeet 't lit oes. Alling 't lempje in d'r krissjtal brent ónger roeë papier. Tsezame zinge ze krislidjer. De mam zingt e paar lidjer alling. Zoeë sjun um noeëts tse verjaese. Die naat vilt d'r Wiel in inne depe sjlof. Mörje is nog inne krisdaag. Jeluklieg.