Verhalen uit de lagere schooltijd in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Ik zat toen op de jongensschool Tharcisius in de Kerkraadse wijk Holz.

De letste jesjiechte oes 'Sjoeëlpoats'.

(laat u voorlezen!)

Nuijoar

E paar daag in de krisvakans hant ze jefoesbald. De foesbalsjong van d'r Wiel sjtunt jód jepoetst óp 't rek in d'r sjtal. De sjtere van d'r himmel hat heë d'rmit jejspild. Dizze mörje vool inne vieze sjmies. Doarum zunt ze binne blaeve. Noen, noa de middieg is 't drueg. De zon sjiengt aaf en tsouw durch de wólke. De jonge sjtunt bij d'r Wings óp d'r ek. D'r Wienand kunt óp d'r fiets. Heë is jraad veëdieg mit 't KRO-bledje rónkbringe vuur de ieëtsjte waech van 't nui joar.
'Iech han bij versjillende lu e klumpje kraeje vuur 't Nuijoar.'
Heë jeet mit ing hank in de taesj en holt ing haffel klumpjer droes. Jidderinne kan ziech e klumpje pakke.
'Wit uur wat ze bij d'r Hermans zate? Komt uur nieëkste waech d'r krisboom óphoale?' 'Wat haste jezaad,' zeët d'r Lei.
'Natuurlieg joa.'
D'r Al kunt neëver d'r Wienand sjtoa. 'Da mósse vier waal óppase vuur die oes de Jaas. Witste nog vurriegs joar. Doe hant ze ós krisbeum jeklauwd.'
D'r Wienand zetst ziech hinger óp 't sjteulsje van d'r fiets. 'Vier hauwe ze óch nit jód versjtaoche.'
D'r Tien hilt 't sjtuur van d'r fiets vas. 'Iech wees ing jouw plaatsj.' Heë waad effe. Ze kiekke hem verwóngerd aa. 'D'r koelbusj. Doa kome die noeëts eri. En vier waal.'
'Joa vier,' laacht d'r Wienand, 'mar óch de krisbeum?'
'Iech wees wal wie vier dat dunt. Doa is ing plaatsj in d'r droad woa vier de beum jemekkelieg d'rdurchhin kanne sjtaeche.'
D'r Lou sjelt e paar moal mit de fietse-sjel. 'Wat sjpannend. Wit uur wat vier dunt? Vier maache ing bende. De busjräubere.'
Jraad óp dat moment leuft inne van de Jaas verbij.
'Zouw deë jet jehoeëd han,' fluustert d'r Wienand.
'Iech dink 't nit,' jeet d'r Lou wieër. 'Angesj maache vier e wachwoad. Dat wisse vier alling. Iech wees wal jet.' Heë lekt ing hank rónk  't oer van d'r Wienand en zeët jans sjtil: ''t Sjnirkt.'
D'r Wienand deed dat bij d'r Al. Zoeë jeet 't woad van jong bis jong. D'r letste is d'r Lei. Deë zeët 't an d'r Lou um tse kiekke of 't nog ummer 't richtieje woad is.
''t Sjtimt,' ruft deë. En da jans sjtil. 'Nieëkste waech, busjräubere, beum zukke en versjtaeche.'
Neëver 't hoes van d'r Wings sjelt inne man an 't hoes. De duur jeet óp. 'De lu van d'r drek wunsje uuch e jelukzieëlieg nuijoar,' klinkt de sjtim van d'r man durch de sjtroas.
Heë kriet e dubbeltje en jeet noa de nieëkste duur. D'r Lei kiekt 'm noa. 'Wuer dat nit jet vuur ós? Da kanke vier hei bij d'r Wings bumpjer jelde.'
D'r Wienand jeet werm mit ing hank i jen taesj. 'Iech han van ing vrauw e dubbeltje kraeje. Doa kanne vier e paar bumpjer vuur krieje.'
Heë jeet 't jesjef eri. D'r Tien hilt d'r fiets vas. Went e eroes kunt, hat heë e paar fel jekluurd böltjer in de hank. Heë wurpt ee óppen eëd. 't Knalt. D'r Lou sjneurt noa heem. 'Iech han óch nog jet.'
D'r Lei kriet e bumpje van d'r Wienand um mit tse werpe. Va wieds hure ze d'r Lou knalle. Heë hat inne cowboyrevolver mit knalhudjer. 'De busjräubere hant vuur jinne floep. Ze losse ziech hure!'
Al róffend en knallend kunt e kótterbij. D'r Al, d'r Wiel en d'r Tien werpe allenäu óch e bumpje. Da zunt ze óp. De knalhudjer van d'r Lou evver nog nit. D'r man van d'r drek kunt werm langs. 'Wat inne krach!'  
'Jelukzieëlieg Nuijoar,' ruft d'r Lou.
Óp ee moal inne sjlaag. Hei en doa jeet ing duur of ing vinster óp. D'r Wings kunt eroes. Heë kiekt noa d'r Lou. 'Woats doe dat?'
D'r Lou sjtaart noa zienne revolver. Zoenne sjlaag dat kan toch nit. D'r man van d'r drek sjteet mit d'r mónk óp. E paar jonge oes de Jaas sjneure verbij.
'Dat hant die jedoa,' zeët d'r Wings.
D'r man van d'r drek beweëgt werm d'r mónk. 'Dat woar besjtimd carbid.'
'Wat is dat vroagt,' d'r Wiel.
'Carbid kries te bij d'r sjmid. Dat dunt ze in e blik. Sjpuie dróp. Dunt d'r dekkel dróp. Doa zitst e löchs-je i. Legke 't blik óppen eëd en zetse inne vós dróp. Aan 't löchs-je haode ze inne sjweëjel. En da... Dat hat uur jehoeëd.'
De jonge zunt sjtil d'rva. Doa kanne ze nit teëjenóp. D'r Lou duit ziech d'r revolver in de taesj. Heë durft nit mieë tse knalle.
'Vier losse van ós hure,' zeët e lanksaam. En da jans hel. 'Weë nit sjterk is, mós sjlauw zieë. Jelukzieëlieg Nuijoar.' Óp dat moment kunt d'r poliesewaan. Inne polies sjtiegt oes. 'Hat uur zoeë hel jeknald?'
De jonge sjwieje. 'Weë woar 't?'
D'r Wings kunt kótterbij. 'Iech.
'Uur? Hat uur jeknald.?'
'Nae, iech han jebeld. 't Woare die van de Jaas. De jonge van hei dunt dat nit.'
D'r polies sjtiegt i. 'Danke.'
'Jelukzieëlieg Nuijoar,' zage ze allenäu tsejeliech.
'Waad mar,' jriemelt d'r Lou, 'bis in d'r zommer. Wen de kap van d'r poliesewaan werm óp is.'