't Sjwats laoch is ing fantasie-jesjiechte i mieëdere dele.

Deel ee

(laat u voorlezen!) 

Littseeche

D'r wink bloast durch de sjtroase. 't Is kaod. Óp 't zöldertsimmer drieënt d’r Ielja ziech in de dekke. Bij jiddere sjtoef wink rammele de panne. Va wieds huet e d'r tsóg. ’t Is kaod. D’r oswink bringt vruuskauw. D'r tsóg fleut, jenauw wie d'r wink bij de vinster. De sjtere moale kloar fiejoere. Heë kruuft deep ónger de dekke. De iesblomme óp de roet verklure. ’t Weëde peëdsblomme. De bleer sjmiltse. Inne peëdskop kunt eri. Ummer kótterbij. Heë kruuft nog deper ónger de dekke. De lakens kleëve an d’r angssjwees óp d’r kop. Ing tuut klinkt wie durch doezend jeng. Dure junt óp. Sjtimme en vóssjtep óppen sjtroas. D’r Ielja weëd wakker en jeet eroes. Vuur hem leuft ing fiejoeër, d’r Arche. Heë hat e lank sjwats kleed aa. Va d’r haos bis de vus tsouwjekneufd. Zieng sjwatse sjong kraache. Ing kieër de waech sjteet e óp inne berg. Inne berg va sjwatse sjting in e veld. De lu zitse um hem hin. De sjtroase zint da leëg. Heë vertselt jidder waech ing jesjiechte van ’t laoch. Dat is e sjtuk wieër in ’t veld. Oes ’t laoch kome sjting woamit de lu vuur kanne maache. Die hön verwerme. De kauw verdrieve in d’r winkter. En ze verdene jeld draa, umdat ze de sjting verkofe an de lu in ’t janse land. Wie sjwatser de sjting, wie besser ze brenne, wie duurder ze zint. Wen jries sjting d’rtusje zitse hoale ze die droes en werpe ze óp d’r hoof in ’t veld neëver ’t laoch. Midde óp d’r berg likt inne jroeëse sjtee. Doa sjteet d’r Arche óp. Jiddere vriediegoavend. Heë sjpreit de erm en sjprikt lanksaam en duudlieg.
‘D’r mond sjiengt inne mondlang i jen loeët. D’r nuie mond sjiengt leëvenslang in ós.’
De lu legke ing hank óp de brós en antwoade: ‘Nuie mond, nuie mond, nuie mond!’
Bij jidder kink weëd drei daag noa de jeboert durch de hevvam inne werme sjwatse sjtee óp de brós jelaad. Jraad werm jenóg um e littseeche hinger tse losse. Pieng va boese en lit va binne. Nit tse zieë zoeëwie d’r nuie mond.
De lu legke ing hank óp ’t littseeche um ziech sjterk tse veule. Sjterk teëje d’r angs vuur ’t sjwats laoch. ’t Werk in ’t laoch is jevierlieg. Sjting kanne óp diech valle en da kunste nit mieë droes. Doarum vertselt d’r Arche jidder waech jesjiechtens um de lu mód i tse sjpraeche. 'Vier broeche sjwatse sjting,' ruft d'r Arche. 'Wie mieë sjwatse sjting, wie mieë nuie mond. Ins kómme vier allenäu zoeë deep in ’t laoch dat ’t lit jroeëser is wie ’t lit in alle lu.'
D’r vóssjtap van d’r Arche weëd jroeëser en flotter. D’r oam bloast in de vruuskauw ing wólk. D’r Ielja sjweëft wie pluus d’r hingeraa. Woa d’r Arche langs kunt, junt de lu werm eri. De lu van ’t littseeche loestere. D’r Ielja is evver nog óppen sjtroas. Heë hat noeëts e littseeche jehad. Óch bij hem laat de hevvam inne hese sjwatse sjtee óp de brós, mar óp zieng hoed woar nuuks tse zieë. Zieng mam woeët doa ónrui-ieg va. Noa e paar daag laat zie nog ins inne sjtee óp de brós en noen heser, mar ’t hólp nuuks. Ze dong ’t nog e paar kieër. Mar wie döks en wie lang óch, ’t littseeche koam nit. Zieng mam vólt dat heur kink jet bezóngesj müet zieë. Zicher wie ze sjpieëder ing vrauw bejieënet. Ze ploat bleer in d’r busj en d’r Ielja sjpieëlet mit zieng mam óp ing aofe plaatsj. Ze zoog dat de vrauw noa heur kink kieket. Ze duiet d’r Ielja teëje ziech aa. De vrauw koam kótterbij.
‘Heë hat jee littseeche,’ zaat ze.
De mam sjrók.
‘Uur broecht nit tse sjrekke. Lu oane littseeche zint jroeëser wie d’r nuie mond. Sjterker wie d’r angs vuur ’t laoch.’
Ze laachet en drieënet ziech um.
De mam róffet: ‘Vrauw!’
Mar de vrauw ploat bleer en kiekket nit um. Bis d’r körf vol woar. Doe jong ze deper d’r busj i. De mam zatst d’r Ielja óppen eëd. D’r Ielja lofet noa de sjtruuch van de bleer die de vrauw ploat. Heë ploat óch e blad. An de óngerzie kleëvet inne wiese polver. Mit inne vinger vrievet e inne sjtrief polver d'r vanaaf. D’r sjtrief óp ‘t blad kroog herfsklure, roeë-jeël. Heë hoalet deep oam en bloazet d’r polver van d’r vinger. An de hank van de mam jong e noa heem. In de angere hool heë ’t blad. ’t Vrauwblad, wie heë ’t neumet.